Soms vormt iemand een gevaar voor zichzelf en voor anderen en zit er niets anders op dan hem of haar te laten opnemen. Dit artikel gaat over de voorwaarden waaraan moet worden voldaan en wie een verzoek voor een gedwongen opname kan indienen.
De wet BOPZ (wet bijzondere opname psychiatrische ziekenhuizen) is de wet waarin staat beschreven wat de voorwaarden zijn en waar iemand aan moet voldoen voor een gedwongen opname. Hierin staan 2 procedures beschreven die een gedwongen opname kunnen realiseren. Deze 2 mogelijkheden zijn:
– In bewaring stelling; er is sprake van een acute situatie. (patiënt dreigt zichzelf of iemand anders te vermoorden of slaat ergens de boel kort en klein)
– Rechterlijke machtiging; de rechter hoort de partijen aan om zo tot een beter onderbouwde keuze te komen.
In beide gevallen staat het begrip gevaar centraal, maar er moeten ook 5 criteria aantoonbaar zijn:
- de patiënt vormt een gevaar voor zichzelf of zijn omgeving (anderen of de veiligheid van anderen.)
- dit gevaar houdt verband met een stoornis van de geestvermogens;
- het gevaar is niet af te wenden door tussenkomst van personen of instellingen buiten het psychiatrisch ziekenhuis;
- de patiënt geeft geen blijk van de nodige bereidheid tot opname;
- de patiënt ouder is dan 12 jaar.
Er is in ieder geval een geneeskundige verklaring nodig om de geestesstoornis en het verband met dreigend gevaar aan te tonen.
Artsen en psychiaters mogen geen verzoek tot rechterlijke machtiging indienen. Ze mogen dit slechts indirect via de officier van justitie proberen. Deze dient dan “op eigen initiatief” een verzoek in.
De familie mag wel rechtstreeks een verzoek tot rechterlijke machtiging doen.
In bewaringstelling:
Alleen de burgemeester kan dit doen, eventueel kan hij de bevoegdheid overdragen aan een wethouder. De burgemeester houdt echter de verantwoordelijkheid.
De burgemeester kan dit echter pas doen als hij over een geneeskundige verklaring beschikt. (arts of psychiater)
Het volgende moet zijn opgenomen in de verklaring:
– er is een ernstig vermoeden van een stoornis
– er moet een duidelijk verband zijn tussen de stoornis en het dreigende gevaar
– de verklaring moet komen van een deskundige die niet betrokken is bij de behandeling van de patiënt
Binnen 24 uur wordt iemand opgenomen, hij krijgt een advocaat toegewezen en familieleden en partner worden op de hoogte gesteld. Een inspecteur moet een afschrift van de beschikking ontvangen en een officier van justitie krijgt alle gegevens doorgestuurd.
Een dag na ontvangst van de stukken besluit de officier van justitie de in bewaring stelling wordt verlengd. De rechter beslist vervolgens binnen 3 dagen of de in bewaring stelling definitief wordt verlengd of niet. Hij praat met de betrokkenen, maar in ieder geval met de patiënt, tenzij deze aangeeft dit niet te willen.
Opname zal 3 weken duren, daarna heeft het een vrijwillig karakter of volgt ontslag. Eventueel kan dit worden verlengd door een rechterlijke machtiging aan te vragen (duurt 3 weken)
Er kan geen bezwaar worden gemaakt tegen een besluit!
Rechterlijke machtiging:
Familie (meerderjarige 1ste en 2de graad familieleden, de voogd, echtgenoot) en de officier van justitie kunnen dit verzoek indienen. Ook hier moet er een verklaring worden ingediend.
Het volgende moet zijn opgenomen in deze verklaring:
– er is een ernstig vermoeden van een stoornis
– er moet een duidelijk verband zijn tussen de stoornis en het dreigende gevaar
– de verklaring moet komen van een deskundige die niet betrokken is bij de behandeling van de patiënt
Binnen 2 weken na besluit van de rechter moet de patiënt zijn opgenomen. (daarna is de machtiging niet meer geldig) De opname duurt maximaal 6 maanden. Daarna weer vrijwillig of ontslag.
Er kan ook een verzoek worden ingediend tot verlenging. Machtiging tot voortgezet verblijf
Dit verzoek geldt 1 jaar. Is de rechterlijke machtiging 5 keer ononderbroken verlengd, dan kan daarna voor 2 jaar per keer worden aangevraagd.
inspectie voor de gezondheidszorg
overheid.nl
