De letterlijke vertaling van Anorexia Nervosa is ‘gebrek aan eetlust door nerveuze oorzaken’. Deze is eigenlijk niet de meest correcte, want Anorexia patiënten hebben wel degelijk honger, maar onderdrukken deze. Anorexia is een psychische ziekte – de enige psychische waar mensen aan kunnen overlijden – die zich uit in overmatig veel bezig zijn met eten. Dit is ook de reden dat mensen denken dat als dit wordt aangepakt, het probleem is verholpen. Maar als we verder kijken zien we dat het helemaal niets met voeding te maken heeft, maar met een aantal karaktereigenschappen en gebeurtenissen in iemands leven.
Mogelijke oorzaken en meespelende factoren
Mensen die lijden aan anorexia zijn vaak heel perfectionistisch en hebben een laag gevoel voor eigenwaarde. Zij vinden zichzelf minder dan anderen en proberen daarom aan henzelf te laten zien dat ze wel iets kunnen om een trots gevoel te krijgen. Met het lage gevoel voor eigenwaarde gaat in de meeste gevallen ook een vertekend lichaamsbeeld gepaard. Dit wordt ook nog eens versterkt door de manier waarop zij naar zichzelf en anderen kijken.
Er is namelijk uit onderzoek gebleken dat ‘normale’ vrouwen bij een ander naar de slechte dingen kijken en bij zichzelf naar de goede dingen. Op deze manier gaan zij positiever tegenover hun lichaam staan.
Bij vrouwen met een eetstoornis is dit juist het omgekeerde. Zij kijken bij anderen naar de goede dingen en bij zichzelf naar de negatievere dingen aan hun lichaam.
Een deel van de kans op anorexia ligt vast in iemands genen. Sommige mensen hebben namelijk een grotere kans op deze psychische ziekte dan anderen.
Ook gaat het meestal over het idee van ‘controle hebben’. Personen die iets meegemaakt hebben in hun leven waar ze niets aan konden doen (denk aan bijvoorbeeld de scheiding van hun ouders, mishandeling etc) zoeken iets waarin ze wel kunnen kiezen. Door middel van eten en niet-eten te beheersen houden ze controle over iets in hun leven, namelijk hun gewicht.
Ze hebben alleen niet door dat het schijn-controle is, want eigenlijk ligt de echte keuze bij de eetstoornis.
Anorexia is tevens een manier om om te gaan met problemen of nare ervaringen. Omdat deze personen zich de hele dag bezig houden met afvallen hoeven ze niet aan hun problemen te denken. Bij een extreem ondergewicht vlakken ook de emoties van mensen af en hoeven ze er nog minder mee bezig te zijn.
Door een combinatie tussen het perfectionisme – iets nooit goed genoeg kunnen doen – en een vertekend lichaamsbeeld zullen ze altijd blijven afvallen om tevreden te kunnen zijn over zichzelf en uiteindelijk volledig aftakelen.
Anorexia patiënten zullen niet zien hoe slecht hun lichaam er aan toe is, ook al zien anderen de botten letterlijk door hun kleren heen.
Het heeft dan ook geen zin om hen hier mee te confronteren.
Vooroordelen
Ik wil ook nog een aantal vooroordelen de wereld uit helpen, namelijk;
– ‘Anorexia is een keuze.’ Dit is niet waar, mensen met deze eetstoornis kiezen hier niet voor en kunnen dan ook niet zomaar weer gaan eten en aankomen.
– ‘Eetstoornissen ontstaan door het schoonheidsideaal in de media.’ Alhoewel het vaak wordt gedacht, blijkt dit niet waar te zijn. Omdat zij sowieso al bij zichzelf naar de ‘lelijke’ onderdelen kijken, maakt het niet uit met wie zij het vergelijken.
– ‘Anorexia is een meisjes ziekte.’ Uit onderzoek is gebleken dat 5 tot 10 procent van de anorexia patiënten een man, dus de bewering dat het een meisjes ziekte zou zijn is zeker niet waar. Wel zorgt dit vooroordeel voor meer geheimhouding en angst voor afwijzing vanuit de mannelijke eetstoornis patiënten, waardoor het lijkt alsof anorexia meer een meisjes ziekte is.
– ‘Een eetstoornis is een schreeuw om aandacht.’ Een eetstoornis is juist een manier om (soms ombewust) voor je gevoelens en problemen weg te lopen of mee om te gaan. Mensen die hier aan lijden willen niet anders zijn en willen gewoon net als anderen zijn. In plaats van op te vallen willen zij dus juist ‘normaal’ zijn.
– ‘Als je zorgt dat iemand weer normaal eet en een normaal gewicht krijgt is de Anorexia over.’ De psychische ziekte zit hem niet in hoeveel iemand weegt of eet, maar hoe het in het hoofd van de betreffende persoon aan toe gaat.
In de praktijk
Denk je dat iemand in je omgeving aan anorexia (of een andere eetstoornis) lijdt, laat hem of haar dan niet aan haar lot over.
Probeer de betreffende persoon te laten weten dat je er bent voor hem/haar en vraag na of je vermoeden klopt. Onderbouw dit eventueel met argumenten, zodat het ook duidelijk kan zijn.
Dit hoeft niet persé om het uiterlijk te gaan, maar je kan ook hun omgang met eten benadrukken, de hoeveelheid die ze eten en hoeveel ze wegen. Gebruik zo veel mogelijk feiten en probeer conclusies gebaseerd op meningen te vermijden.
