Wanneer mensen geconfronteerd worden met een schokkende gebeurtenis kan dit posttraumatische stress tot gevolg hebben. Het is van groot belang om naar iemand te luisteren, bij te staan en er gewoon te zijn wanneer dat nodig is.
Trauma
Een trauma is een ingrijpende gebeurtenis in iemands leven zoals een aanranding, inbraak, ontvoering, auto-ongeluk, misbruik, gijzeling en geweld. Allemaal gebeurtenissen die een grote impact op iemand hebben. De meeste mensen beschikken over voldoende draagkracht om het trauma te verwerken.
Na een trauma zijn mensen hun vertrouwen kwijt. In de samenleving, in de politiediensten, in anderen maar ook in zichzelf. Vaak geven slachtoffers zichzelf de schuld van de gebeurtenis. Ook al weten ze dat ze het niet hadden kunnen voorkomen.
Posttraumatische stress-stoornis
Sommige mensen slagen er niet in om na een trauma hun leven weer in handen te nemen. Het trauma beheerst nog steeds hun dagelijkse leven. Ze zijn voortdurend angstig, verdrietig, moe en weten met hun gevoelens geen blijf. Ze krijgen fysieke en psychische klachten en functioneren niet meer zoals voor het trauma. Wanneer dit tot na drie maanden na de traumatische gebeurtenis voorkomt, is dit een posttraumatische stress-stoornis. Het kan ook zijn dat deze stoornis pas maanden of zelfs jaren na het trauma voorkomt. De posttraumatische stress-stoornis uit zich vaak in depressiviteit, angst en onverklaarbare fysieke klachten.
Verschijnselen
De verschijnselen van een posttraumatische stress-stoornis verschillen heel erg van persoon tot persoon. De ene herbeleeft het trauma telkens opnieuw, terwijl de ander er zich juist voor afsluit. Je hebt dus enerzijds herbeleving van het trauma en anderzijds vermijding. Ook wisselen deze verschijnselen elkaar af.
Herbeleving
De persoon herbeleeft het trauma telkens opnieuw in gedachten. Net als een film die voortdurend afgespeeld wordt. De persoon slaapt erg onrustig en heeft nachtmerries waarin het trauma telkens opnieuw wordt beleefd.
Vermijding
Men wil de hele gebeurtenis gewoon vergeten en verdringt het. Men doet dus eigenlijk alsof het trauma nooit heeft plaatsgevonden. Men leeft op automatische piloot en praat niet over wat er gebeurd is. Mensen vermijden deze gevoelens omdat ze weten dat wanneer ze die toelaten, ze erg heftig zullen zijn. Toch kun je deze gevoelens niet blijven vermijden. Er komt een dag dat mensen klaar zijn om hun gevoelens onder ogen te zien. Dan kan de verwerking beginnen.
Verhoogde waakzaamheid en spanning
Bijkomende verschijnselen van een posttraumatische stress-stoornis zijn verhoogde waakzaamheid en voortdurende spanningen. Mensen slapen slecht en kunnen zich amper nog op iets concentreren. Ze zijn somber, prikkelbaar en overgevoelig. Deze symptomen zijn hetzelfde als bij een depressie. Het is ook zo dat mensen na een trauma vaak terecht komen in een depressie.
Omgeving
De omgeving speelt een belangrijke rol. Wanneer iemand steun en begrip krijgt van zijn omgeving, slaagt die persoon er beter in om het trauma te verwerken. Slachtoffers van seksueel misbruik wachten vaak lang om te vertellen wat er gebeurd is. Het is ook zo dat zij niet altijd geloofd worden. Zeker wanneer het over feiten gaan die al lang geleden zijn. Slachtoffers schamen zich en kampen met een immens schuldgevoel. Dat maakt dat zij er niet zo snel over zullen praten en dat ze vaker kampen met posttraumatische stress.
Waakzaamheid is geboden voor de omgeving wanneer iemand een trauma heeft meegemaakt. Soms vluchten mensen voor hun probleem en zoeken heil in drank of drugs. Tijdig ingrijpen kan veel leed besparen.
Tips voor de omgeving
- Wees alert voor de signalen die iemand uitzendt.
- Laat iemand zelf kiezen wanneer hij erover praat.
- Oordeel niet maar luister.
- Reik hulpmiddelen aan wanneer je merkt dat het te veel wordt zoals bijvoorbeeld langsgaan bij de dokter of een psycholoog.
- Probeer geen oplossingen of adviezen aan te reiken.
- Geef voldoende tijd en ruimte.
- Neem schuldgevoelens serieus.
- Vraag iemand gerust met wat je kan helpen.
- Lees erover, stel vragen aan professionals en zoek informatie op.
Behandeling
De behandeling voor een posttraumatische stoornis kan gebeuren in een groep of individueel. Ook kan de naaste omgeving bij de therapie betrokken worden. Via psychotherapie zal men proberen om de traumatische ervaring geleidelijk aan onder ogen te zien. Men werkt stap voor stap en houdt het tempo van de patiënt aan. Men geeft het verdriet een plaats en zo kan iemand weer verder met zijn leven.
In sommige gevallen hebben antidepressiva ook een gunstig effect. De depressieve gevoelens verdwijnen naar de achtergrond en mensen kunnen aan hun verwerking beginnen. Dit is maar een tijdelijke oplossing, want mensen moeten zelf hun leven weer in handen nemen.
Wanneer mensen weer kunnen genieten van kleine dingen en hun dagelijkse activiteiten weer ondernemen, kun je ervan uitgaan dat ze over het trauma heen zijn. Weliswaar zijn er altijd nog gebeurtenissen die ervoor zorgen dat er weer nare herinneringen naar boven komen. Het is van belang dit tijdig te herkennen zodat mensen niet wegzakken in een diepe put.
Traumaverwerking is een lang proces van vallen en opstaan. Zo lang je maar blijft opstaan, het leven is de moeite waard!
http://www.geestelijke-gezondheid.be/zibe8.html
