Vroeger werden in Europa per hoofd van de bevolking honderd keer zoveel specerijen geconsumeerd als tegenwoordig. Er werden oorlogen gevoerd en gevaarlijke reizen ondernomen om peper, muskaatnoot en kruidnagel tot bij ons te brengen. Waarom zijn deze onooglijke kruiderijen vroeger zo gewild geweest, dat men bijna van een collectieve verslaving kon spreken?
Een van de mogelijke en tot de verbeelding sprekende verklaringen is dat de specerijen stoffen bevatten die de psyche beïnvloeden. De bekendste inhoudsstoffen van nootmuskaat zijn myristicine en elemicine, allebei nauw verwant aan het bekende mescaline. Mescaline is een hallucinaties veroorzakende stof uit de Mexicaanse peyotlcactus, die de Azteken reeds gebruikten voor hun godsdienstige rituele handelingen.
Nootmuskaat, hippies en Hildegard
![""]("https://www.todio.nl/afbeeldingen/nootmuskaat.jpg")
Natuurlijk verschillen de twee genoemde stoffen enigszins van mescaline. Wetenschappers ontdekten dat de lever in staat is deze stoffen om te zetten in stimulerende amfetaminen. Wanneer hippies vroeger geen hash hadden, namen zij niet zelden hun toevlucht tot de muskaatnoot. Twee tot drie noten waren voldoende om hallucinaties te veroorzaken, maar konden ook een ernstige vergiftiging tot gevolg hebben. Lang vóór de hippies beval de non en grote zieneres van de Middeleeuwen, Hildegard von Bingen, muskaatnoten van harte aan om de 'bitterheid van het hart' te lenigen, want zij maken 'je geest vrolijk'. In die dagen kostten twee pond muskaatnoot evenveel als een koe. Het gebruik, de prijzen en winstmarges van toen doen enigszins denken aan onze huidige drugshandel.
Pepers prikkelen endorfinen
Ook andere stoffen zoals piperine en capsaicine uit pepers hebben een werking op de geest. Ik heb me altijd afgevraagd waarom sommige mensen zo dol zijn op scherpe kruiden. De werkzame stof van chilipepers is capsaïcine, net zoals piperine, branden ze op de tong en doen de tranen in onze ogen springen. Waarom stellen mensen zich vrijwillig bloot aan deze onaangename scherpe smaak? Welnu, wat wij als scherp ervaren, is in werkelijkheid een vorm van pijn. Door de pijn van de scherpe smaak komen lichaamseigen opiaten vrij, de zogenaamde endorfinen. Zij brengen een gevoel van welbehagen en geluk teweeg. Dit verklaart gedeeltelijk waarom er mensen zijn die regelrecht verslaafd zijn aan scherp eten en aan extreem sporten.
De 'nieuwe" drugs: suiker, koffie en tabak
Vroeger werden in onze streken per hoofd van de bevolking blijkbaar honderd keer zoveel kruiden geconsumeerd als vandaag. Mogelijk hebben de nieuwe genotmiddelen zoals suiker, koffie en tabak, de oude specerijen en de gevaarlijke hallucinogene doornappel en bilzekruid gedeeltelijk vervangen als stimulerende middelen. Onze lichaamseigen gelukshormoon serotonine en onze euforiserende endorfinen werden van toen af eerder gestimuleerd door de nieuwe en veiligere drugs suiker, koffie en tabak.
Heksen, heiligen en hallucinogenen. Rutten / Specerijkelijk. De specerijenroutes
