Waterpokken is in Nederland een bekende kinderziekte, gordelroos is vaak iets voor ouderen. Het zijn allebei ziektes met blaasjes, maar afgezien daarvan zijn de symptomen heel verschillend. Toch is er een verband tussen de twee ziektes.
De waterpokken
Bijna iedereen kent het beeld wel van een kindje met waterpokken: kleine blaasjes verschijnen over het gehele lichaam, vaak beginnend in de nek. Het kindje voelt zich meestal voor het uitbreken van de blaasjes hangerig en niet lekker. Na de uitbraak gaat het over het algemeen beter, maar de jeuk van de blaasjes kan vreselijk zijn. Er zijn speciale lotions in de handel om de jeuk te verzachten, maar een bad met havervlokken schijnt ook goed te helpen. Belangrijk is om zoveel mogelijk te voorkomen dat de blaasjes opengekrabt worden, omdat er dan een kans is op infectie en dat kan een litteken ten gevolg hebben.
Het virus verdwijnt
Als de uitbraak ten einde is (meestal zijn de blaasjes na een week ingedroogd), verdwijnt het virus dat waterpokken veroorzaakt, niet uit het lichaam. Dit Varicella zoster virus trekt zich terug in de zenuwknopen en daar zal het blijven voor de rest van het leven van het kind. Tenzij er een verminderde weerstand optreedt, dan breekt het virus opnieuw uit. Dit heet gordelroos.
Gordelroos
Er verschijnen dan blaasjes in een band over het lichaam. De plek kan wel uitbreiden, maar blijft altijd aan een kant van het lichaam. Dit komt doordat de zenuwbanen (waaruit het virus uitgebroken) is, aan de linker- or rechterkant van het lichaam lopen, nooit aan allebei de kanten.
Pijn voordat er blaasjes zijn
Opvallend bij gordelroos is de voorpijn (en napijn) die ervaren wordt. Vooral de plek waar de blaasjes een aantal dagen later zullen ontstaan, is overgevoelig, maar ook pijnen op dichtbij gelegen plaatsen kunnen ervaren worden. Er kan zelfs een algehele overgevoeligheid ontstaan, waarbij aanraking over het gehele lichaam als pijn wordt ervaren.
Honderden blaasjes
Zijn de blaasjes bij waterpokken los gelegen, bij gordelroos komen ze in groepen voor, soms wel tientallen tegelijk. Het vocht dat uit de blaasjes komt, bevat het Varicella zoster virus en is dus besmettelijk. Iemand die besmet wordt door een gordelroos patient en geen waterpokken heeft gehad, zal waterpokken krijgen. Gordelroos is op zich dus geen besmettelijke ziekte. Heeft iemand de waterpokken gehad, dan zal er geen ziektebeeld optreden na aanraking met het virus.
Soms blijft de pijn
Vooral oudere mensen kunnen lang napijn houden van gordelroos. Behalve pijnbestrijding zijn er geen medicijnen om dat tegen te gaan. Vroegtijdig ingrijpen bij gordelroos is daarom gewenst: worden er antivirale middelen geslikt binnen 3 dagen na uitbraak, dan is de kans op restverschijnselen vele malen kleiner.
