Een hartinfarct is iets dat veel mensen mee maken in hun leven. Sommige merk je niet eens, andere moeten worden verholpen door de arts. Wat gebeurt er bij een hartinfarct en wat kun je doen om het te voorkomen. Gegeven adviezen zijn geen vervanging van de door de huisarts gegeven adviezen.
Hartinfarct
Het hart is een spier die duizenden keer per dag samentrekt. Om dit te kunnen blijven doen, heeft de spier erg veel energie nodig. Tegelijkertijd produceert het hart ook veel afvalstoffen die moeten worden afgevoerd. Zowel het aanvoeren van voedingsstoffen (bijvoorbeeld zuurstof) als het afvoeren van afvalstoffen (bijvoorbeeld CO2) gaat via de bloedvaten. Deze vaten worden de kransslagaders (Door de artsen coronair vaten) genoemd en omcirkelen het hart.
Bij een hartinfarct, wordt een van deze bloedvaten (tijdelijk) afgesloten waardoor de cellen die achter de blokkade zitten, geen zuurstof meer krijgen en afvalstoffen niet kunnen afvoeren. De cellen zullen eerst minder actief worden om energie te besparen, maar duurt dit te lang, dan zullen deze cellen uiteindelijk afsterven. Wordt de blokkade op tijd opgelost, dan kunnen de cellen volledig genezen.
Vervangen van afgestorven cellen.
Veel mensen zijn bang om het te vragen, bang voor het antwoord of uit schaamte, maar zo gek is deze vraag nog niet. Het klopt inderdaad dat er cellen kunnen afsterven en het lichaam ruimt dode cellen op, maar er blijft geen gat achter.
Wanneer er een gat in het hart zou zitten, zou het hart niet meer kunnen functioneren als een pomp. Het bloed zou via het gat naar buiten gaan en in korte tijd zou zo iemand sterven. Om dit te voorkomen, wordt een infarct als een gewone wond behandeld. Er ontstaat dus een litteken.
Verschillen tussen hartinfarcten.
Of je iets merkt van een hartinfarct of niet is met name afhankelijk van de grootte van het infarct, de locatie en hoe snel het zich ontwikkelt. Hieronder is een versimpelde weergave van het hart te zien. Het hart is zo getekend dat je ernaar kijkt alsof iemand tegenover je staat. Aan de linker kant (rechter hart helft) zie je zuurstofarm bloed (voor het gemak blauw gekleurd) een boezem van het hart instromen. Van daaruit gaat het naar de rechter kamer en vanuit de rechter kamer gaat het naar de longen.
In de longen geeft het bloed CO2 af aan de lucht en neemt de zuurstof uit de lucht op voordat het weer terug naar het hart gaat. Dit keer komt het aan bij de linker boezem (rechts op het plaatje). Van hieruit gaat het naar de linker kamer en naar de rest van het lichaam.
Een infarct kan komen door het langzaam dichtslippen van een kransslagader, maar het kan ook komen doordat een propje ergens losschiet en vast komt te zitten in de kransslagader. Gaat het langzaam, dan zullen klachten ook heel geleidelijk op gang komen (bijvoorbeeld angina pectoris). Gaat dit heel plots, dan heb je ineens de klachten.
Locatie van infarct
In het plaatje hieronder heb ik 4 stukjes groen gekleurd en genummerd. Deze groen gekleurde delen zijn mogelijke infarcten, de gevolgen van zo een infarct ga ik uitleggen.
- Nummer 1 is een infarct in de linker boezem. Dit kan erg vervelend zijn, maar is niet levensbedreigend. De functie van de boezem is om ervoor te zorgen dat er meer bloed de hartkamers in gaat. Als de boezems goed werken, wordt er 20% extra de kamers in gepompt, de rest van het bloed stroomt gewoon door de boezems, rechtstreeks naar de kamers. Waarschijnlijk merk je dit dus alleen bij inspanning.
- Nummer 2 is een infarct in de rechter kamer. De kamers zijn veel belangrijker dan de boezems, deze pompen het bloed rond. Afhankelijk van de grootte en hoe lang het duurt voordat de verstopping voorbij is, zal men veel last hiervan hebben of niet. Het bloed zal te weinig zuurstof hebben doordat het minder goed de longen wordt ingepompt. Er vindt stuwing plaats waardoor er vocht in de longen kan komen.
- Nummer 3 is een infarct in de linker kamer. Net als bij 2 pompt deze kamer het bloed weg, alleen deze kamer pompt het bloed naar het hele lichaam. Om dit te doen is deze kamer ook veel sterker dan de rechter kamer en de gevolgen van een infarct zijn ook erger dan bij de rechter kamer.
- Nummer 4 heb ik met opzet tot het laatst bewaard. Wanneer hier in de buurt een infarct optreedt, kan het infarct bij de sinusknoop zitten. De sinusknoop zorgt ervoor dat het hart regelmatig en gelijktijdig samentrekt. Sterft de sinusknoop af, dan zal er een hartritmestoornis worden veroorzaakt. De boezems zullen dan niet gelijktijdig samentrekken met het hart waardoor de vulling niet optimaal is.
Hartinfarct voorkomen
Een hartinfarct wordt voornamelijk veroorzaakt door het dichtslippen van de aderen met cholesterol. Om dit te voorkomen, moet je zo gezond mogelijk eten, afvallen en regelmatig sporten.
Gezond eten zorgt ervoor dat het lichaam niet teveel cholesterol opneemt. Afvallen zorgt ervoor dat het lichaam vetcellen afbreekt en het sporten zorgt ervoor dat het lichaam efficiënter wordt. Het hart hoeft het ritme dan minder aan te passen om aan de zuurstofbehoefte te voldoen.
Ook roken is een belangrijke risicofactor. Niet alleen zorgt het ervoor dat er minder zuurstof kan worden opgenomen, maar het zorgt ook voor een chronische ontsteking in de bloedvaten. Door de ontsteking is er en grotere kans dat cholesterol aan de vaatwand gaat afzetten en een ader dichtslibt.
Wat te doen na hartinfarct
Afhankelijk van meerdere factoren (waaronder eerder besproken factoren) kan de arts besluiten om medicatie voor te schrijven of een operatie inplannen. De bedoeling van de operatie is om ervoor te zorgen dat de vernauwing van de kransslagaders wordt tegen gegaan. Dit doen ze door een soort van ballonnetje, met daaromheen een hekwerkje (stent), op te blazen op de plaats waar het vernauwd is. Het bloedvat wordt daardoor opgerekt. Het ballonnetje alleen is soms al genoeg, voor de andere blijft er de stent achter die het bloedvat open zal laten.
Medicijnen zijn voornamelijk bedoeld om te zorgen dat het bloed niet gaat stollen. Doordat het vernauwd is, is er een risico dat er daar een propje ontstaat of vast komt te zitten en daardoor het hele vat afsluit.
Heb je eenmaal een infarct gehad, dan is er een kans dat er nog andere plekken zijn die er net zo aan toe zijn. Dus de kans op herhaling is groter dan normaal. Een goede conditie is daarom erg belangrijk. Ga sporten, stop met roken en let op met wat je eet! Je zult het resultaat hopelijk nooit merken (met uitzondering van afvallen en gemakkelijker kunnen ademen), maar dat is een goed teken.
Guyton & Hall Medical physiology