De meeste mensen weten wel dat soa voor een seksuele overdraagbare aandoening staat, maar wat is een soa nu precies en wat doet het waardoor u ziek wordt. In deze tekst de soa Syfilis. Adviezen in deze tekst zijn geen vervanging van de door de arts gegeven adviezen!
Waardoor wordt de ziekte syfilis veroorzaakt?
Net als gonorroe en chlamydia, wordt syfilis veroorzaakt door een bacterie. Deze bacterie, genaamd Treponema pallidum, dringt de huid binnen via microscopische scheurtjes in de huid. Deze scheurtjes kunnen al aanwezig zijn, maar kunnen ook worden veroorzaakt door de seks. Eenmaal binnen gedrongen bindt het aan een cel en begint het te vermenigvuldigen. Na enkele uren gaan de bacteriën naar de lymfeklieren waar ze groeien voordat ze zich via het bloed verspreiden naar andere lichaamsdelen. In de verschillende lichaamsdelen veroorzaakt het dan weer klachten. Voordat er specifieke klachten ontstaan ten gevolge van verspreiding naar een orgaan, gaan er meestal jaren voorbij. (2 tot 30 jaar)
Symptomen en fases
Bovenstaand verhaaltje met bijbehorende klachten kunnen we ook indelen in fases
![""]("https://www.todio.nl/afbeeldingen/syfilis(2).png")
De eerste fase van syfilis is de primaire syfilis. In deze fases ontstaat er vaak een enkele pijnloze zweer. Meestal is dit bij de geslachtsdelen, maar het kan ook bij de mond of vingers zitten. Dit is afhankelijk van waar de bacterie binnendringt. Dit zweertje verdwijnt meestal na 3 tot 6 weken.
De tweede fase van syfilis is de secundaire syfilis. 60-90% van de mensen komt in deze fase terecht. Dit is het gevolg van het verspreiden met het bloed zoals hierboven is beschreven. Kenmerkend voor deze fase is exantheem op de romp. (rode uitslag op de rug en buik)
De derde fase van syfilis is de tertiaire syfilis. Lang niet iedereen komt in deze fase terecht. In deze fase zijn ontstekingshaarden in de organen waar de bacterie naar verspreid is. Zitten deze haarden in de lever, dan heb je klachten die bij de lever horen. (bijvoorbeeld geelzucht)
Dan is er aan de zijkant nog een latente fase te zien. De latente fase is een fase waarin iemand geen klachten ervaart, maar wel besmet is. Vanuit primaire en secundaire syfilis kun je de latente fase ingaan. Vanuit de latente fase kun je naar de secundaire of tertiaire syfilis gaan.
Waarom zijn de fases zo belangrijk?
Het is belangrijk voor de arts om te weten hoe ver gevorderd je bent voor de behandeling, maar ook voor de besmetting. Syfilis is namelijk erg besmettelijk. De zweertjes die kunnen ontstaan tijdens de eerste en tweede fase bevatten allemaal de bacterie die syfilis veroorzaakt. Slechts een aanraking kan de bacterie al verspreiden. Tijdens de primaire, secundaire en een gedeelte van de latente fase, ben je besmettelijk voor andere. Heb je de bacterie langer dan een jaar geleden opgelopen en zit je in de latente fase, dan ben je meestal niet meer besmettelijk. (neem dit risico niet!) De tertiaire fase is ook niet meer besmettelijk.
Andere vormen van syfilis.
Vanuit de latente fase en tertiaire fase, kun je neurosyfilis ontwikkelen. Hierbij kun je symptomen van een hersenvliesontsteking en verlamming krijgen.
Er zijn nog andere vormen. Dit zijn vormen ten gevolge van de verspreiding van de treponema bacterie. Gaat de bacterie in het hart en bloedvaten zitten, dan krijg je cardiovasculaire syfilis.
Congenitale syfilis is syfilis die is aangeboren of bij de geboorte is overgedragen van moeder op kind. Met een leeftijd van 2 jaar bereiken deze vaak al de tertiaire fase. De infectie zit dan voornamelijk in de nog groeiende delen als botten en tanden.
Kans op besmetting tijdens de seks
De kans dat je syfilis krijgt tijdens seks met iemand die al besmet is, is ongeveer 30%. Ben je al eerder ziek geweest van deze bacterie, dan heb je wel een weerstand opgebouwd. Helaas maakt de weerstand niet zoveel uit, je wordt er toch ziek van.
Wil je meer weten over een andere SOA
Lees dan ook mijn andere artikelen over soa's:
Soa: hiv en aids
artikel uit Nederlands tijdschrift voor geneeskunde
artikel uit Nederlandse huisartsengenootschap
boek: medische bacteriologie
