De eindronde van het Europees kampioenschap werden in 2004 gehouden in Portugal, van 12 juni tot en met 4 juli. Het was voor het eerst dat Portugal het Europees kampioenschap organiseerde. En de stadions waren stuk voor stuk plaatjes. Zo van de tekentafel als feestaccommodatie. Inderdaad, het EK zou in Portugal echt een groot feest worden
Fantasieloos
In de kwalificatiepoule had Nederland gemazzeld om als beste tweede in de poule beslissing wedstrijden te mogen spelen tegen Schotland. Uit deed ons Oranje wat het wel vaker deed, moeizaam spelen en met een nul tegen het vliegtuig opzoeken. Thuis werd het de Hollandse Samba met zes tegen nulDe terugkeer van het Nederlands elftal op een grote eindronde was ontluisterend. Nederland speelde gelijk tegen Duitsland en maakte dezelfde machteloze indruk, als de ploeg in de laatste jaren steevast maakte. Een prachtige volley van Ruud van Nistelrooy redde Oranje: 1-1. Tachtig minuten lang zocht Nederland fantasieloos naar een gaatje in de Duitse afweer. Van Nistelrooy was onvindbaar en kreeg hij al eens een bal aangespeeld, dan was Van the Man hem razendsnel kwijt. Vleugelaanvallers Andy van der Meyde en Boudewijn Zenden waren niet aanwezig. De enige aanvaller die af en toe iets creëerde was Rafael van der Vaart.
Machteloos
Dat Nederland toch een punt overhield aan het duel was te danken aan de enige geslaagde acties van Van der Meyde en Van Nistelrooy. De rechtsbuiten haalde eindelijk eens de achterlijn en vond de spits, die eindelijk was verlost van Christian Wörns. Met een prachtige volley passeerde de Brabander doelman Oliver Kahn. Nederland mocht heel blij zijn met het punt, want tot die treffer in de tachtigste minuut oogde de ploeg van bondscoach Dick Advocaat net zo machteloos als in de oefencampagne tegen België en Ierland. Wat Advocaat ook deed het maakte hem steeds minder populair. Deze kleine generaal die ooit nog in dat roemruchte Haagse elftal had gespeeld met verder spelers als Aad Mansveld, Theo van de Burg, Joop Korevaar, Wim de Zoete en keeper Ton Thie maakte het zich niet makkelijk.
En toch zou Oranje zichzelf weer op de voetbalkaart zette.
Voor Nederland was het een in alle opzichten bewogen toernooi. Het volk had vooraf weinig vertrouwen in de formatie van bondscoach Dick Advocaat, die het ook in Portugal bij tijd en wijle zwaar te verduren kreeg van pers en publiek.
Na de matige vertoning tegen Duitsland (een opleving van Ruud van Nistelrooij bezorgde Oranje een benauwde 1-1) kreeg Advocaat van het Nederlandse volk het rapportcijfer 5,3. Na de 2-3 tegen Tsjechië (waarin Oranje aanvankelijk fantastisch speelde, op 2-0 kwam, maar die voorsprong na het vertrek van uitblinker Robben uit handen gaf) kreeg Advocaat een 3,9. Een cijfer dat vooral gebaseerd was op dé wissel. De hele dag was het al goed geweest. Om 11 uur daar in het Zuiden van Portugal waren de supporters geland. Farao, dat had voor Nederlanders een nare klank, maar door het mooie weer en al dat Oranje was er de juiste stemming.
Dat ben ik ook
Het Oranje legioen trok door de straten van Aveiro alsof carnaval een Hollandse uitvinding is. Bescheiden en vriendelijk glimlachend namen Portugesen de malle bierhoedjes van de noordelingen in ontvangst. Zou het zo koud zijn daarboven, dat ze hier zo uit hun bol moeten gaan dacht menig plaatselijk bewoner. Een man in Simon Carmiggelt met een blokkertasje werd aangesproken door een losgeslagen supporter ‘Weet uw wel dat u op Foppe de Haan lijkt? De man glimlachte en zei met Fries accent. Ken kloppn, want dat ben ik ook! De supporter keek hem even verbaasd, klopte te hard op Foppe’s schouder en schoot weer door naar zijn kameraden. Dat was een biertje waard.
De wedstrijd
Om 17.00 uur was het eerste deel van het feest klaar en toog alles wat Oranje was richting weer zo’n duivels mooi stadion. Het gerucht ging al dat dit stadion na het toernooi afgebroken zou worden. Niet te hopen dat supporters zouden begrijpen dat het al tijdens het toernooi gesloopt mocht worden. Maar daar is het ook het toernooi niet voor. En dan was daar de wedstrijd. Onder het toeziend oog van kroonprins Willem-Alexander begon Oranje om 20.45 uur aan het tweede groepsduel in groep D tegen Tsjechië. Boudewijn Zenden en Rafaël van der Vaart maakten, in tegenstelling tot het duel met Duitsland, geen deel uit van de basiself. Bondscoach Dick Advocaat gaf de voorkeur aan Clarence Seedorf en Arjen Robben.
Teruggedrongen
In de vierde minuut werd Nederland, na een overtreding van Nedved op Heitinga, een vrije trap toegekend. Robben bracht de bal hoog voor het doel en Wilfred Bouma kopte de 1-0 binnen.
In de negentiende minuut kon Nederland alweer van de bank opveren: Davids bracht de bal met een prima pass bij Robben en zette Van Nistelrooij vrij voor het doel, die niet aarzelde. Dat was 2-0. Oranje stond op de banken.
Nog geen vijf minuten later werd de jubelstemming door de actie van Cocu getemperd. Een compleet mislukte pass op het middenveld bracht de bal bij Milan Baros. Baros was niet zelfzuchtig, maar liet Koller, volledig door Bouma uit het oog verloren, de 2-1 binnenschieten.
Nederland werd in de laatste tien, vijftien minuten van de eerste helft meer en meer op de eigen helft teruggedrongen, terwijl juist de pressie aan het begin van de wedstrijd zo effectief was gebleken.
Opmerkelijk
Het begin van de tweede helft was aan beide kanten van hoog niveau. In de 56ste minuut had het zomaar 3-1 kunnen worden. Robben nam de bal vanuit het middenveld mee naar de achterlijn en bediende de inlopende Van Nistelrooij. Die kopte de bal echter recht in de handen van Petr Cech.
Na een uur besloot Advocaat tot de meest opmerkelijke wissel uit de jongste voetbalgeschiedenis. Robben, de man die aan de basis had gestaan van de twee Nederlandse treffers, werd, onder luid protest van de Oranje-supporters, vervangen door Paul Bosvelt. De supporters geloofden hun ogen niet.
Vijf minuten later had Smicer, die halverwege de eerste helft was ingevallen voor Grygera, de gelijkmaker op zijn voet. Zijn schot werd echter schitterend gepakt door Van der Sar. Een zevental minuten later was het wel raak. Dezelfde Bosvelt kon niet verhinderen dat Nedved de bal aan de vrijstaande Baros kon toespelen die raak schoot. De Tsjechen stonden op 2-2.
Verdrietig
Het Nederlandse drama werd een kwartier voor tijd nog groter. Heitinga beging in de ogen van de Spaanse arbiter een overtreding waarvoor hij geel kreeg. In de eerste helft had de jonge verdediger ook al geel gezien en dus was rood zijn deel. Nederland moest verder met tien man.Scheidsrechter Manuel Mejuto González werd door de Uefa naar huisgestuurd. Naast het onterechte rood voor Heitinga weigerde hij Oranje een strafschop toe te kennen nadat Tomas Ujfalusi Ruud van Nistelrooy duidelijk omver trok. Manuel Mejuto González is erg teleurgesteld. "Ik ben verdrietig, want volgens mij heb ik goed genoeg gepresteerd om door te gaan." Gelukkig dacht de UEFA daar anders over.
Een wonderschoon gevecht
Ondertussen roken de Tsjechen bloed. Oranje was nauwelijks nog in staat gevaarlijk voor het doel van Cech te komen. Met nog twee minuten te gaan deelden de Tsjechen de genadeklap uit.
Van der Sar keerde met moeite een schot van Marek Heinz, maar zag de bal tot zijn afgrijzen bij Poborsky belanden, die intelligent doorgaf aan Smicer. De speler van Liverpool kon daarna eenvoudig intikken en liet Nederland gedesillusioneerd met lege handen staan. De buitenlandse pers sprak van een "historisch duel" en een "wonderschoon gevecht", in Nederland had een dagblad het over "Afgang!" en was er opeens de website deslechtstewisselooit.nl. Oranje zorgt vaak voor een opvallend optreden op een EK of WK. Ook in Portugal was daar sprake van ondanks de slechtste wissel ooit.
nos.nl
