Geld lenen zonder bank

In tijden van crisis zijn banken voorzichtig met het uitlenen van geld. Bedrijven en particulieren moeten steeds vaker zoeken naar alternatieve financieringen. Een dergelijke mogelijkheid bieden Internetplatforms die bemiddelen in leningen van particulieren aan particulieren. 

Online platforms voor leningen

In 2005 ging in Groot-Brittannië met Zopa de eerste kredietmarktplaats van start. Tegenwoordig zijn dergelijke sites wereldwijd actief. Een van de bekendste is het Duitse Smava, dat ook bij consumentenorganisaties een goede naam heeft verworven. En ook in Oostenrijk werd onlangs het eerste social-lending-platform opgericht onder de naam bankless-life.at . Dat wil voor € 5,- contributie per maand aan zowel kredietgevers als kredietnemers betere condities bieden dan banken. In Nederland was de site van Boober enige tijd actief, maar die zag helaas haar activiteiten gedwarsboomd door onze strenge financiële regelgeving. 

Hoe werkt een kredietplatform op internet?

Het principe van online kredietmarkten is simpel. Geldzoekenden maken online bekend hoeveel geld ze nodig hebben en waarvoor ze dat willen gebruiken. Het bijzondere aan het concept is dat ze zelf een rentepercentage en looptijd voorstellen. Normaal gesproken wordt zo'n "droom-project" gefinancierd door verschillende geldschieters. Soms betalen leners via een kredietplatform 30 tot 40 % minder rente dan bij een bank. Maar ook geldgevers behalen een hoger rendement.

Screening particuliere geldzoekers

Nemen we als voorbeeld de Oostenrijkse kredietsite van bankless-life.at. Leners en geldschieters op deze kredietmarkt kennen van elkaar alleen nicknames, leeftijd, beroep en woonland. Partijen ondertekenen wél een leenovereenkomst, waarvoor de bemiddeling van een registeraccountant wordt ingeroepen. Wie wil meedoen, moet een account inclusief financieringsplan aanmaken en legitimeert zich onder andere door middel van een recente loonstrook en een kopie van het paspoort . De aangesloten leden kunnen via bankless life.at alleen geld lenen wanneer de maandelijkse krediettermijn het maandelijkse vrij besteedbare bedrag niet te boven gaat.

Hoe wordt de kredietwaardigheid getoetst?

Het Oostenrijkse platform wil geen mensen aantrekken die elders geen geld meer krijgen. De vereniging werkt nauw samen met een kredietagentschap dat de kredietwaardigheid van geldzoekenden beoordeelt. Kredietverstrekkers, zo verzekeren de beheerders van de "Bankless-life", zullen hun kapitaal altijd volledig terugontvangen. Daartoe wordt een een deel van elke verstrekte lening ingehouden en in een pool gestort waaruit onbetaalde termijnen worden betaald. En de vorderingen van debiteuren die in gebreke blijven, worden in handen van een incassobureau gegeven.

Waar kan je geld lenen van particulieren?

Momenteel zijn er ongeveer 20 internetplatforms waar particulieren geld lenen van particulieren, ook wel peer-to-peer-lenen genoemd. De grootste site, het Duitse Smava, heeft sinds haar oprichting in maart 2007, in leningen met een totale waarde van ongeveer 16 miljoen euro (!) bemiddeld. Momenteel zijn zo'n 10.000 investeerders en 2.500 leners actief op het platform, volgens Smava.

Een op de drie geldzoekenden is een particulier die geld wil lenen om een auto te kopen. De overige geldleners zijn zelfstandigen en particulieren die hun schulden bij Smava willen herfinancieren. Smava is in tegenstelling tot bankless-life niet als vereniging georganiseerd en ontvangt bij een krediet met een looptijd van 36-maanden bijvoorbeeld 2% van de kredietsom, met een minimum van € 40. Gemiddeld genomen lenen mensen bij Smava € 8.000.

De grootste particuliere kredietbemiddelaar in de VS is Prosper.com. Het in 2006 opgerichte platform heeft 870.000 aangesloten leden en heeft al voor 181 miljoen dollar (121,7 miljoen euro) in kredieten bemiddeld.

Vergunning voor particuliere kredietbemiddeling

Juridisch gezien bewegen platforms voor kredietbemiddeling zich vaak in grijs gebied. In Oostenrijk definieert de bankwet kredietverstrekking als een zaak van de banken. Wie commercieel, dat wil zeggen meer dan eens, een lening verstrekt, moet een bankvergunning bezitten. En in beginsel wordt ook kredietbemiddeling als een bancaire activiteit gezien. Maar er bestaan een aantal bedrijfsvergunningen die kredietbemiddeling wél toelaten. Wanneer geldverstrekking als een commerciële activiteit moet worden beschouwd, wordt per geval beoordeeld.