Wie gaat beleggen moet beslissen over de verdeling van zijn inleg over de mogelijke financiële instrumenten. De leidraad daarbij is vanouds diversificatie geweest. Wat is diversificatie en waarom is ze zo belangrijk?
Stel dat je je geld kan investeren in een zaak met zonnebrillen of een winkel met paraplu’s. Al je vermogen in een van beide stoppen zou riskant zijn, want als het weer niet meezit, verlies je daarop. Als je echter een deel ervan in elk van beide stopt heb je altijd wat. Dit is in het kort het principe van diversificatie. Spreid je risico en zet niet alles op een kaart. Het is zelfs zo dat het risico van de totale portefeuille kleiner kan zijn dan het kleinste risico van een afzonderlijke investering.
Correlatie
Hoe zinvol diversificatie is hangt af van de correlatie. Dit is een statistische maat om te bepalen hoe vaak waarnemingen samen voorkomen. Hoe lager die is, hoe beter de diversificatie zal werken. Zonneschijn en regen uit het voorgaande voorbeeld zijn perfect negatief gecorreleerd, want ze komen nooit tegelijkertijd voor. Zo’n perfecte negatieve correlatie wordt in beurstermen vaak “perfect hedge” genoemd en ze is een soort heilige graal van de investeerders, omdat ze zo weinig voorkomt. Bij aandelen en andere investeringen is het verband veel zwakker, als het er al is.
CAPM
Niettemin is diversificatie de heersende opvatting op de beursvloer en bij de onderzoekers. Volgens een van de meest populaire financiële modellen, de CAPM (Capital Asset Pricing Model) is het optimaal voor een belegger om het geld te verdelen tussen een risicovrije investering (zeg maar een veilige spaarrekening) en een portefeuille bestaande uit alle aandelen op de beurs, de marktportefeuille. De verhoudingen tussen de investeringen in verschillende aandelen in deze portefeuille komen overeen met de aantallen van deze aandelen die op de beurs in omloop zijn. Vanzelfsprekend is de markportefeuille zeer gediversifieerd.
Voor wie?
Diversificatie op grote schaal is vooral weggelegd voor professionele beleggers. Het vraagt tijd en kennis om te analyseren welke beleggingen bij elkaar zouden passen. Bovendien kun je geen stukken van aandelen kopen als de gemiddelde prijs van één aandeel hoog is vergeleken met het beschikbare geld. De oplossing daarvoor zijn investeringsfondsen die het geld van beleggers samennemen en volgens een bepaalde strategie investeren. Als men daarin investeert, is zelfs een kleine investering goed verdeeld. Helaas is dit een extra dienst waarvoor de fondsen een marge vragen.
Hoe ver?
Al met al is het niet zozeer de vraag of je moet diversifiëren, maar hoe en hoe ver. De baten uit diversificatie zijn er zeker, maar verdwijnen voorbij een zeker punt. Er is een groot verschil tussen investeren in 5 aandelen en 35 aandelen, maar het verschil tussen investeren in 1000 en 1030 is bijna nihil. Op den duur lijkt zo’n investering steeds meer op de marktportefeuille. Als iemand voor hogere winsten dan de beurs in totaal wil gaan, dan moet hij sowieso bereid zijn om een hoger risico te accepteren en de ondernemingen waarin hij zijn geld steekt grondiger te analyseren.
