Als hun vader overlijdt blijven tweelingzusjes Lotte en Anna alleen achter. Lotte wordt door haar familie bij een Nederlands gezin geplaatst, door wie zij warm wordt onthaald. Anna daarentegen blijft in Duitsland en treft het een stuk minder met de familie waarin zij terechtkomt. Zeventig jaar later komen de zussen elkaar tegen in een kuuroord. Anna wil deze kans benutten het verleden op te rakelen en wil zich herenigen met haar lang verloren tweelingzus. Maar zit Lotte hier wel op te wachten? Een verhaal over twee zussen die ieder de Tweede Wereldoorlog op hun eigen manier hebben ervaren.
Ondanks dat het boek 'De Tweeling' van Tessa de Loo inmiddels zo'n 10 jaar geleden is uitgegeven (in 1993), prijkt de titel nog steeds hoog op de boekenlijst van menig middelbaar scholier. De verfilming geregisseerd door Ben Sombogaart werd zelfs genomineerd voor een oscar. Wat maakt dit boek nou zo'n klassieker?
Toen en nu
Er zijn onnoemelijk veel verhalen met de Tweede Wereldoorlog als thema geschreven. De Tweeling onderscheidt zich echter door het bijzondere gebruik van tijd. Het verhaal speelt zich af in verschillende tijdszones. Zo begint het met vooroorlogse herinneringen. Hierin lees je vooral over de jeugdjaren van Lotte en Anna, hoe hun leven eruit zag toen alles nog koek en ei was. Daarna komen de herinneringen van tijdens de oorlog, waarin ze van elkaar gescheiden zijn en bij een nieuw gezin wonen. Vervolgens zijn daar de naoorlogse herinneringen, over hoe de levens van de tweeling er uit zagen toen de oorlog was afgelopen. Tot slot zijn er nog de gebeurtenissen en gedachten die in het heden plaats vinden, als de dames bejaard zijn. Tessa de Loo speelt met tijd zonder het verhaal onnodig complex of warrig te maken. Dit maakt dat het verhaal anders dan anderen in dit genre en maakt het spannend voor de lezer.
Anders dan anderen
Dit 'spelen met de tijd' is echter niet het enige wat dit boek uniek maakt. Wat het verhaal ook bijzonder maakt is het feit dat het voornamelijk uit herinneringen bestaat. Iets anders wat in niet ieder boek voorkomt is dat je vanuit meerdere hoofdpersonen leest. Op de inleiding na, die auctoriaal is, lees je steeds vanuit één van de twee hoofdpersonen, ofwel Anna ofwel Lotte.
Nederland en Duitsland
Het verhaal speelt zich zowel in Nederland als in Duitsland af. Niet alleen de omgeving zélf, in de vorm van steden en locaties, is van belang voor het verhaal, ook het psychologische effect wat Duitsland bijvoorbeeld had op Nederland tijdens en vooral na de Tweede Wereldoorlog speelt een erg belangrijke rol. De in Nederland opgegroeide Lotte bood onderdak aan Joden, en veracht de Duitsers voor wat zij hebben gedaan. Anna daarentegen geeft ons een perspectief vanuit een Duitse. De dingen die Anna haar zus verteld om Lotte ervan te overtuigen dat het Duitse volk geen schuld had en net zo goed slachtoffer was, zetten je als lezer ook aan het denken. Het is erg makkelijk om partij te kiezen en een zondebok aan te wijzen, maar Nederlanders zijn geneigd niet stil te staan bij het standpunt van een gewone Duitse burger uit die tijd. Anna verteld over haar geliefde, een jonge knaap die opgeroepen wordt voor dienst en aan wie allerlei loze beloftes worden gedaan. Uiteindelijk sterft hij in het veld, zoals bij veel jonge Duitse mannen ook daadwerkelijk is gebeurd.
Puntjes van kritiek
Ondanks dat over het boek van de Loo menig loftrompet is opgestoken en de verfilming zelfs Nederland heeft vertegenwoordigd bij de Oscars, zijn er toch wat mindere puntjes. Zo kan het taalgebruik van de Loo overkomen als onnodig gecompliceerd. Sommige zinnen zijn erg lang en zitten stampvol met moeilijke woorden, waar dit niet nodig lijkt te zijn. Het is een dikke pil en, zeker voor een scholier, kan het soms worstelen zijn om bepaalde passages door te komen, en zal de lezer af en toe opnieuw moeten beginnen met lezen om compleet te begrijpen wat er nu eigenlijk staat. Het is een zwaar thema en een ietwat luchtigere toon had hier misschien op zijn plaats geweest. Dit had het boek wat lekkerder weg te lezen gemaakt.
