Het doet me spijt om te zien wat mensen elkaar aandoen. Gewoon omdat dat meisje zich anders kleedt dan de doorsnee tiener moet ze wel een soort gek zijn, en omdat die jongen hoge punten haalt moet hij wel een nerd zijn. En natuurlijk is het dan ook helemaal “dope” om hen daarvoor uit te schelden, toch?
Het voorbeeld in de inleiding ging natuurlijk over de jeugd van tegenwoordig, maar er valt niet te ontkennen dat het niet ook de zakenwereld is ingedrongen, of onze eigen vriendenkringen. Overal om ons heen kunnen we dit verschijnsel vinden, zelfs zonder ook maar echt goed te hoeven kijken.
Er zijn zoveel vooroordelen over andere mensen dat we al een beeld van hem of haar hebben voor we ze eigenijk echt kennen. Er is nauwelijks nog ruimte vrij voor het karakter van die persoon. En soms kiezen we onze vrienden – en vijanden – al uit bij de manier hoe ze er uitzien, praten of zich gedragen. Zonder te weten of ons idee van hen wel echt klopt. En waardoor komt dat?
De oorzaak
Is het de maatschappij waar we in leven? Is het de mode-wereld waar alles draait om hoe je eruit ziet? Waar je wordt beoordeelt op je uiterlijk en niet je innerlijk.
Of moeten we de oorzaak meer zoeken in de films waar allerlei stereotypes voorbij komen, zoals blonde, knappe en domme cheerleaders, lelijke, beugel dragende nerds en drugs-gebruikende, rare alternatievelingen? Zij geven ons tenslotte telkens een soort bevestiging van de relatie die wij zo vaak denken te zien tussen de buiten- en de binnenkant.
Of… moeten we de oorzaak misschien zoeken bij onszelf? Wij zijn de mensen die in solicitatiegesprekken letten op hoe verzorgd mensen zijn. Wij zijn degenen die de ene vrouw kiezen voor dat reclamespotje, alleen omdat haar tanden mooier staan. Zelfs al had die meneer een veel natuurlijkere uitstraling. En uiteindelijk zijn wij ook degenen die het verschil kunnen maken.
Ik denk dat we het een beetje kunnen vergelijken met het ‘geen vlees eten’ idee. Mensen doen het niet, omdat ze het nut er niet van inzien als niemand anders het doet. Maar juist als iemand de stap zet om eens een keer het anders aan te pakken, zullen anderen het van diegene over nemen. Als er wordt getoond dat ook anderen het doen, dan zal de stap veel makkelijker te zetten zijn.
De reden
Meer belangrijk dan de oorzaak nog, is de reden achter dit gedrag. Waarom zijn we allemaal zo gesloten voor wat er zich misschien wel net buiten onze denk-doos bevindt? Waarom stellen we ons niet open voor nieuwe ideeën en ervaringen?
Zoals ik het zie, komt het door de veiligheid die het ons geeft. Wij mensen houden er niet van om te leven in onwetendheid. Zonder dingen om ons heen te weten is het moeilijker om ons voor te bereiden op situaties die nog komen gaan. Stereotyping is het antwoord op het probleem omtrent die onwetendheid. Want door anderen te bevooroordelen krijgen we een korte lijst van hun karaktereigenschappen voor we ze echt ontmoeten, zodat we onszelf erop kunnen voorbereiden.
Of het een waarheidsgetrouwe lijst is of niet, het geeft ons een bepaalde zekerheid als we bij anderen zijn. We weten welke mensen niet ‘cool’ zijn om mee te praten, hoe ons te gedragen rond sommigen en welke personen we moeten negeren.
De reden dat we dit doen is dus best logisch, en eigenlijk kunnen we het inmiddels niemand meer kwalijk nemen. Het is een deel van onze maatschappij geworden en zal veel moeilijker zijn om eruit te halen dan dat het was om het erin te krijgen.
Toch vraag ik me soms weel eens af waarom we niet gewoon zijn wie we willen zijn, ongeacht wie er om ons heen is op dat moment. Moeten we niet doen wat wij graag willen, in plaats van wat een ander (mogelijk) van ons verlangt?
Waarom blijven we niet trouw aan wie we zelf zijn en laten daarmee ook anderen in hun waarde?
