Wat is de Voc? De Verenigde Oost-Indische Compagnie. Een kort overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen in de geschiedenis van de VOC: 1595-1597: Eerste tocht van Nederlandse schepen naar Oost-Indië onder Cornelis de Houtman en Pieter Keyzer. 1602: Verenigde Oost-Indische Compagnie opgericht. Deze krijgt van de Staten-Generaal het alleenrecht op handel en scheepvaart ten oosten van Kaap de Goede Hoop. 1605: Steven van der Haghen vestigt de VOC-
In 1602, dus bijna 400 jaar geleden, is de VOC opgericht. Er werd in die tijd veel handel gevoerd via schepen. Kooplieden uit allerlei landen gingen per schip naar Oost-Azie om daar etenswaar, kruiden en specerijen te kopen en te verkopen (handel). Er was veel concurrentie tussen alle kooplieden. Daarom besloten de Nederlandse kooplieden samen te gaan werken.
Het nieuwe bedrijf kreeg de naam VOC. VOC betekend de Verenigde Oost-Indische Compagnie. Dit was het enige bedrijf dat handel mocht voeren met Oost-Azie. Dat ging ontzettend goed en er werd erg veel geld verdiend. Elk jaar stuurde de VOC zo’n dertig schepen naar Oost-Azie om daar spullen te kopen en te verkopen. Sommige schepen werden alleen in Oost-Azie gebruikt, maar sommige schepen kwamen ook weer terug naar Nederland. De Batavia is zo’n ‘retourschip’.
In 1585 verbood koning Filips de Tweede van Spanje de toegang tot de Spaanse en Portugese havens. Op deze manier konden de Hollanders de aangeboden specerijen niet meer door verkopen aan het Noord – Europese deel. Filips hoopte met deze maatregel de Hollandse bron van inkomsten te stoppen, want met deze inkomsten financierden de Hollanders hun opstand tegen de Spaanse overheersing. Vanaf dat moment gingen de Hollanders er serieus over nadenken om zelf de specerijen uit Indië te gaan halen. Veel Hollandse zeelui waren ooit al eens met Portugese boten mee gevaren en wisten waar ze de specerijen konden halen. Bovendien hadden de Hollanders er genoeg geld, schepen en mensen voor.
De VOC was een naamloze vennootschap die door verschillende aandeelhouders werd gefinancierd. Het werd bestuurd door:
In Nederland:
· de Heren XVII (17) zij namen besluiten over bijv. het aantal schepen, de lading en de regels aan boord van een schip;
· de bewindhebbers van de 6 kamers, in Rotterdam, Amsterdam, Zeeland, Delft, Hoorn en Enkhuizen.
(VOC Amsterdam) (VOC Hoorn) (VOC Zeeland)
In Indië:
· een Gouverneur- Generaal
Het enige doel van de VOC was het behalen van winst.
Dankzij het monopolie kon de VOC Indische kruiden voor een veelvoud van de prijs verkopen die ze er zelf eigenlijk voor zouden moeten betalen. De meest winstgevende specerijen waren kruidnagelen en muskaatnoten. Die groeiden op de Molukken.
De vorsten op de Molukse eilanden waren blij met de komst van de nieuwe handelaren. De VOC hielp mee de Portugezen te verdrijven. In ruil voor de hulp werd afgesproken dat, alléén aan de VOC, specerijen mochten worden geleverd. Om de handelsbelangen beter te kunnen beheren besloten de bewindvoerders van de VOC over alle vestigingen één man aan te stellen: de Gouverneur- Generaal. De eerste Gouverneur- Generaal was Pieter de Both.
Tussen 1650 en 1680 werden er bij de VOC ontzettend goede resultaten geboekt.
Het aantal werknemers groeide enorm en de winstmarges zakten nooit onder de “faktor” (= drie keer de aankoopsprijs) Maar vanaf 1672 begon ook Engeland zijn rol in de specerijenhandel op te eisen en ook de Fransen en Denen wilden mee delen in de winst. Maar de VOC sloeg terug.
De Verenigde Oostindische Compagnie is waarschijnlijk de meest succesrijke handelsonderneming uit de hele Nederlandse geschiedenis.
www.scholieren.com
www.willemwever.nl
