Kwam Hitler aan de macht op een legale manier of door middel van een staatsgreep? Hitler heeft wel geprobeerd een staatsgreep te plegen, maar dat is hem niet gelukt. Hitler heeft om die reden van 1923 tot 1925 in de gevangenis gezeten.
De definitie van een staatsgreep is een plotselinge greep naar de macht van een land of een deel van een land, waarbij (bijna) altijd gebruik wordt gemaakt van veel geweld en vernielingen. Maar uiteindelijk is Hitler door een strikt legale manier aan de macht gekomen. Vooral door de slecht functionerende democratie kon hij zijn gangetje gaan en was er eigenlijk niemand die hem tegenhield. Het werd wel geprobeerd door president Hildenberg en rijkskanselier von Papen, maar ze konden niet tegenhouden dat Hitler, geheel zonder staatsgreep en volgens de grondwet uiteindelijk zijn verschrikkelijke daden kon uitvoeren.
Een stukje geschiedenis
In Duitsland was de economie na de eerste wereldoorlog totaal ingestort. Nadat de Vrede van Versailles was getekend en er besloten was dat Duitsland grote herstelbetalingen moest doen, kwam het land verschrikkelijk in de schulden. En door de jaren ging het alleen maar slechter.
De republiek van Weimar
Na de oorlog kreeg Duitsland een nieuwe naam: ‘de republiek van Weimar’. De regering van deze republiek wilde zo snel mogelijk dat Duitsland er weer bovenop kwam en zocht een bondgenoot. Ze kwamen uiteindelijk bij de Sovjet-Unie als medestander. Zij sloten in Italië het verdrag van Rappallo(1922). Hierin stond de samenwerking beschreven tussen de republiek van Weimar en de Sovjet-Unie op handelsgebied. Dit was een kleine meevaller voor de republiek, maar daar kwam al snel een einde aan. In 1923 vielen de Fransen en Belgen het Ruhrgebied binnen, omdat ze vonden dat Duitsland de herstelbetalingen niet genoeg en op tijd deed. De republiek kon alleen maar toekijken hoe de Fransen alle kolen uit het gebied meenamen naar Frankrijk. De Duitse staat verbood de arbeiders van Ruhrgebied te werken voor de Fransen en betaalde de stakers totdat de bezetting voorbij zou zijn. Door deze betaling van de salarissen kwam de Republiek van Weimar nog verder in de schulden en er ontstond een crisis.
Het Daws plan van de VS
Maar de Amerikanen stelden in 1924 het Daws-plan op. Hierin stond dat Amerika leningen zou verstrekken aan Duitsland, zodat die de herstelbetalingen zou kunnen doen en de economie weer een beetje zou kunnen verbeteren.
Het plan werkte als volgt: Amerika zou geld geven aan Duitsland, die zo de economie weer een beetje kon opbouwen en hun schuldbetalingen afbetalen. Het werkte ook, want de tijd tussen 1924 en 1928 staat bekend als economisch welvarende jaren. Niet alleen de economie maar ook de buitenlandse politieke relaties verbeterde voor Duitsland. de Franse premier Poincaré, die Duitsland hard wilde aanpakken, werd opgevolgd door de veel mildere premier, Herriot. De Franse minister van buitenlandse zaken, Briand en premier Herriot stonden veel meer open voor contact met Duitsland en er kwam een einde aan de bezetting van het Ruhrgebied. De Duitse minister van buitenlandse zaken was meneer Streseman. Hij wilde Duitsland stukje bij beetje weer opbouwen en dat leek ook te lukken door de herstelde relatie tussen Frankrijk.
Het verdrag van Locarno
Streseman en Briand tekenden in 1925 het verdrag van Locarno waarbij ook Engeland en Italië bij aangesloten waren. Hierin werden de grenzen van België en Frankrijk beschermd tegen een eventuele inval van Duitsland, maar ook Duitsland werd beschermd tegen een Franse inval. Maar ondanks al deze goede resultaten, kwam er in 1929 toch een grote economische crisis tot stand. Eerst in Amerika en later in Europa. Deze crisis kwam goed uit voor Hitler. Binnen 3 jaar was het werkloosheidsaantal van 1.8 miljoen Duitsers naar 6 miljoen gestegen. Hitler kon goed toespraken houden en dat deed hij dan ook volop. Hij beloofde allemaal goede dingen en een welvarende toekomst voor het grote rijk Duitsland. Hitler hield zich echter niet aan al de verdragen die waren opgesteld in de jaren na de eerst wereldoorlog en ook niet aan de regels in de Vrede van Versailles. Toch is hij legaal aan de macht gekomen.
Na de vele staatsgrepen die door de jaren waren geprobeerd, maar allemaal mislukt waren zette Hitler zijn NSDAP opnieuw op, nadat hij uit de gevangenis was gekomen. Na een aantal nieuwe verkiezingen werd de NSDAP uiteindelijk de grootste partij in 1933 en hij werd rijkskanselier.
De machtigingswet van Hitler
Hitler kreeg uiteindelijk alle macht door de machtigingswet, die hij zelf had opgesteld te laten ondertekenen. Deze wet werd op 23 maart 1933 goedgekeurd door het parlement. Hiervoor is 2/3 van het parlement nodig om voor de wet te stemmen. Op 23 maart was lang niet het hele parlement aanwezig. Van de 647 zetels waren er maar 538 gevuld. Dit kwam doordat de 81 leden van de communistische partij en de 8 leden van de socialistische partij gevangen waren genomen en naar concentratiekampen waren afgevoerd. De NSDAP had echter wel een bondgenoot, de DNVP. Beide partijen samen hadden 340 zetels, 19 tekort voor het aannemen van de wet. Voordat de stemming plaatsvond kreeg Hitler het woord en natuurlijk verdedigde hij deze nieuwe wet, met het argument dat het Duitsland zou helpen er weer bovenop te komen. Daarna kwamen de rest van de sprekers, vele sprekers van de kleinere partijen zeiden nee tegen de wet, omdat zei over het algemeen tegen geweld waren en het volgens hen onvermijdelijk leek dat er met deze wet geen geweld gebruikt zou worden. Maar later die dag herzagen velen hun standpunt door de overdonderende woorden die Hitler zei. Aan het eind van de dag stemmen alle partijen voor behalve de SPD.
