Ook al praten we allemaal dezelfde taal, toch zijn er heel wat verschillen te ontdekken. Dat komt vooral door dialecten die worden gesproken. Waar komen deze dialecten nou vandaan en hoe zijn deze dan ontstaan? En heb je je ook wel eens afgevraagd wat het verschil is tussen een dialect en een accent? Kom er snel achter!
Ontstaan en definitie
Dialecten bestaan al veel langer dan de standaardtalen. Vroeger praatten mensen dus eerder dialecten dan hun standaardtaal. Dat wordt vooral duidelijk op dialectkaarten (op deze kaarten worden de dialectgrenzen aangegeven). Hierop zie je dan dat dialectgrenzen taalgrenzen kunnen overschrijden. Om verwarring te voorkomen, de rijksgrens is niet hetzelfde als de dialectgrens. Het kan dus dat in verschillende rijken wel hetzelfde dialect gesproken wordt. Dialecten ontstaan als mensen geografisch en sociaal gescheiden zijn. Zo ontstonden ze bijvoorbeeld door immigranten die een andere taal of dialect naar een andere regio brachten.
Om een duidelijke betekenis aan het woord dialect te geven, gaan we er nu van uit dat we deze term kunnen gebruiken als er systematische verschillen zijn in de manier waarop verschillende groepen een taal praten. Vaak gaat het hierbij om andere woorden die gebruikt worden, hoe woorden worden uitgesproken en hoe een zin is opgebouwd. Er zijn dus morfologische, fonologische en syntactische verschillen. Met andere woorden: een dialect is een lokale taalvariëteit voor een specifieke plaats. De grammatica komt echter voor het grootste gedeelte wel overeen. Het gaat immers wel om dezelfde taal.
Mensen vinden de termen dialect en accent vaak verwarrend en deze twee termen worden dan ook vaak door elkaar gebruikt. Maar wat is nou precies het verschil tussen een dialect en een accent? De term accent wordt gebruikt voor de fonologische verschillen, dus de klanken van een taal en hoe de taal wordt uitgesproken. Deze eigenschappen zeggen dan ook iets over het dialect dat een bepaald persoon spreekt. Dus aan het accent van een spreker kan je horen wat voor dialect hij spreekt. Ook wordt de term accent gebruikt voor een spreker die een andere taal dan zijn moedertaal leert en hierbij de woorden niet uitspreekt zoals hoort, maar met een 'accent'. De spreker spreekt woorden dan vaak uit met een accent van zijn eigen moedertaal. Denk maar aan Fransen of Spanjaarden die Engels praten.
Sociale dialecten
Vaak praten mensen van anders sociale groepen anders dan andere. Ze hebben dan binnen hun sociale groep een eigen manier van praten ontwikkeld. Er is dus een bepaalde samenhang tussen het taalgebruik en een sociale groep. Dit is bijvoorbeeld te zien bij:
- Sociale klasse, waarbij in de zogenaamde hogere sociale klasse bijvoorbeeld meer bekakt gepraat wordt.
- Opleidingsniveau
- Jong versus oud, jongeren distantiëren zich door bepaald taalgebruik (heel informeel) dat ouderen nooit zouden gebruiken.
- Man versus vrouw
- Allochtoon versus autochtoon
- Straattaal
Unieke eigenschappen van taal van een individuele spreker wordt ook wel idiolect genoemd. Hierbij gaat het niet om een bepaald groep of dialect, maar dit gaat om de manier van spreken van een bepaalde spreker. Ook al spreekt iedereen in een land dezelfde taal, iedereen doet dit toch op zijn eigen manier!
