In de tweede helft van de derde eeuw na Christus werd in Patara, aan de zuidkust van het huidige Turkije, een jongetje geboren: Nikolaos. Zijn preciese geboortedatum is niet bekend; sommigen gaan uit van 255, anderen van 270 of 280. Ook over het sterfjaar is onenigheid: de één noemt het jaar 333, de ander 340 en weer anderen gaan uit van 342 of 352. Wel is iedereen het erover eens dat hij op zes december is gestorven. Dat deze sterfdatum wel bekend is, komt omdat Nikolaos enkele jaren na zijn overlijden heilig is verklaard en dit gebeurde op zijn sterfdag.
Ook over het leven van Nikolaos is niet veel met zekerheid te zeggen maar wel zeker is het dat de ouders van Nikolaos rijk waren en dat zij beiden gestorven zijn toen Nikolaos nog jong was. Nikolaos erfde een behoorlijk fortuin en er wordt gezegd dat de oom van Nikolaos zich met de opvoeding bemoeide. Deze oom zou een geestelijke in het nabijgelegen Myra (huidige naam: Demre) zijn geweest. Feit is dat Nikolaos rond zijn vijfentwintigste in Myra ging wonen en daar zo’n twintig jaar later tot bisschop werd benoemd. Nikolaos is er 33 jaar bisschop geweest.
Al tijdens zijn leven, maar vooral na zijn sterven, zijn er veel verhalen over zijn goede daden ontstaan. In veel van die verhalen zal een kern van waarheid zitten; Nikolaos werd tenslotte niet voor niets heilig verklaard. Eén van de beroemdste legenden is die over de drie huwbare dochters. Een arme edelman heeft geen geld om zijn dochters een bruidsschat mee te geven. Dit betekent dat de meisjes niet zullen kunnen trouwen. Als Nikolaos dit hoort, gooit hij ‘s nachts een buidel goudstukken bij de edelman naar binnen. Zo kan de oudste dochter toch trouwen en als de andere dochters de huwbare leeftijd bereiken, herhaalt Nikolaos zijn vrijgevige gebaar. Om deze reden is Sint Nikolaos de schutspatroon geworden van meisjes die willen trouwen. Op grond van andere legenden is hij ook de beschermheilige van zeelieden, bankiers, gevangenen, kooplui, scholieren en reizigers.
In de tijd dat Nikolaos werd geboren, woonden er nog geen Turken in dat deel van Klein Azië. Het hele gebied werd geregeerd door de Romeinse keizer. Pas in de elfde eeuw kwamen de Seldsjoeken, een Turkse stam, vanuit het midden van Turkije naar het zuiden en wilden het hele gebied tot aan de Middellandse Zee veroveren. Deze Seldsjoeken waren islamitisch en het christelijke westen wilde niet dat de overblijfselen van hun geliefde heilige in handen zouden vallen van de moslims. In 1087 voeren zeelui uit de Zuid-Italiaanse stad Bari in het geheim naar Myra en roofden de beenderen van St. Nicolaas. In Bari werd de heilige Nicolaas opnieuw begraven in een speciaal gebouwde kathedraal. Zijn overblijfselen liggen daar nog steeds. Bari is een paar honderd jaar in handen van de Spanjaarden geweest, juist in de periode dat er veel handel over zee plaatsvond. Omdat St. Nicolaas de beschermheilige van zeelieden en kooplui is, kwamen er veel verhalen over hem in de rest van Europa terecht. Het ging dan zeer waarschijnlijk altijd over St. Nicolaas uit Bari, in Spanje.
Al voor de middeleeuwen was St. Nikolaos de meest geliefde heilige en werd zijn sterfdag, zes december, elk jaar herdacht. Er werden sinterklaasmarkten gehouden, arme kinderen werden getrakteerd op snoepgoed en geschenken (vooral kleding en schoenen), jongens gaven het meisje van hun dromen een speculaaspop maar als je iemand juist wilde beledigen, gaf je diegene een taaitaaipop.
Omdat heiligverklaringen en -vereringen typisch katholieke gebruiken zijn, was de viering van het sinterklaasfeest – een feest dus ter ere van de heilige Nicolaas – een doorn in het oog van de protestanten die een dergelijke verering als afgoderij zagen. Een tijdlang werd het sinterklaasfeest verboden en er is in de 17e eeuw zelfs een kinderopstand geweest tegen dit verbod. De kinderen kregen hun zin: het sinterklaasfeest mocht weer gevierd worden, maar dan alleen in huiselijke kring. In de 19e eeuw dook Sinterklaas weer in het openbaar op en in 1888, in Venray, vond de allereerste intocht van St. Nicolaas plaats.
Verschillende internetsites
