De geschiedenis van Final Fantasy

Final Fantasy is een serie computerspellen met een rijke geschiedenis. De serie zag in 1987 het levenslicht en er worden nog altijd delen uitgebracht. De Final Fantasydelen worden uitgebracht en gemaakt door Square Enix (vroeger Square) en zijn lange tijd de succesvolste serie uit het repertoire van Square geweest.

Final Fantasy: de naam

De titel is bedacht door het brein achter de eerste Final Fantasy, Hironobu Sakaguchi. Hij wilde een titel die zijn persoonlijke situatie beschreef: als het spel niet goed zou verkopen, zou het zijn laatste computerspel zijn en hij wilde er een fantasieverhaal van maken. Vandaar de naam Final Fantasy. De titel werd een succes en Hironobu bleef nog jaren bij het bedrijf. Hij produceerde de eerste vijf delen van de serie en werkte intensief mee aan het negende deel.

Hoewel Final Fantasy als een serie wordt beschouwd, vertellen de afzonderlijke delen geen doorlopend verhaal. Elk deel speelt zich af op een andere wereld met andere karakters. Toch draagt elk deel van de serie de naam Final Fantasy: ter ere van Hironobu en de impact die hij heeft gehad op de wereld van de computerspellen.

De impact op het genre

In 1987 waren er nog niet veel geslaagde role-playing games (RPGs) uitgebracht. Dragon Quest, van (toen nog) rivaal Enix, en Wizardry waren de series die in die tijd de lat legden voor RPGs. Vastbesloten om met een knal zijn carrière af te sluiten, probeerde Hironobu een spel te maken dat aan deze series kon tippen. Onbewust legde hij hiermee niet alleen de basis voor alle volgende Final Fantasyspellen maar ook voor een hele nieuwe generatie RPGs.

Final Fantasy bevatte alle elementen van een standaard role-playing game: je speelt een held in een fantasiewereld, bevolkt door draken, heksen en ander gespuis. Deze moet je verslaan om sterker te worden zodat je weer sterkere vijanden kunt verslaan. Magie, wapens en harnassen worden ten volste ingezet om de vijanden te verslaan. Wat Final Fantasy onderscheidde van de meeste andere spellen uit die tijd was zijn simpele en toch epische verhaallijn. Als speler vecht je het iconische gevecht van Goed tegen Kwaad, Licht tegen Duister uit. De onverwachte plotwendingen, die typerend zijn voor de serie, zijn in het eerste deel van Final Fantasy in het leven geroepen.

Behalve het verhaal was de mogelijkheid om je eigen team van karakters samen te stellen een belangrijke vernieuwing, evenals de intuïtieve manier van spelen. Hierdoor werd het genre in één klap opengesteld voor een groter publiek. De muziek, door Nobuo Uematsu, wordt nog altijd geprezen. Nobuo heeft de muziek verzorgd voor alle delen van de serie behalve Final Fantasy XIII.

Het (voor die tijd) mooie uiterlijk en de kracht van het verhaal is wat Square als basis heeft genomen voor alle delen van de serie.

Gaia en Apocalyps: centrale thema’s

Hoewel de delen van de serie afzonderlijke verhalen vertellen, bevatten ze allemaal dezelfde centrale thema’s. Het verhaal draait altijd om de strijd tussen goed en kwaad. Bij Final Fantasy is het kwaad echter niet wat je denkt. De vele plotwendingen en zijsporen zorgen ervoor dat het eind tot het laatste moment versluierd blijft.

Andere veelvoorkomende thema’s in de spellen zijn Gaia en de Apocalyps. De Gaia-theorie stelt dat alle levende wezens met elkaar verbonden zijn met als middelpunt de aarde zelf, Gaia. In veel Final Fantasyspellen komt Gaia in een of andere vorm voor: van een soort hiernamaals tot een bewuste levensvorm die mensen probeert te leiden. Ook de Apocalyps is een thema dat in elk spel terugkomt: het einde van de wereld.

Naast deze epische thema’s legt elk deel ook nadruk op de relaties tussen mensen: de dood, ruzies, liefde, vriendschap, vertrouwen en verraad zijn veelgebruikte thema’s binnen de serie.

De Final Fantasy-serie

Hieronder een overzicht van de Final Fantasy spellen met interessante weetjes.

• Final Fantasy (1987, NES) – Het spel werd pas in 1990 uitgebracht in Amerika. Europa had het nog slechter: pas in 2003 werd het spel uitgebracht, gebundeld met Final Fantasy II als Final Fantasy Origins voor de PlayStation.
• Final Fantasy II (1988, NES) – Pas in 2003 uitgebracht in Amerika en Europa.
• Final Fantasy III (1990, NES) – In 2006 werd er een remake gemaakt voor de Nintendo DS: dit was voor Europeanen en Amerikanen de eerste keer dat ze dit spel konden spelen.
• Final Fantasy IV (1991, SNES) – Het eerste spel dat tegelijkertijd in Japan en Amerika werd uitgebracht: in Amerika werd het spel Final Fantasy II genoemd omdat het voor Amerika het tweede deel was. In 2002 werd het deel gebundeld met deel V en uitgebracht in Europa op de PlayStation als Final Fantasy Anthology.
• Final Fantasy V (1992, SNES) – In 2002 uitgebracht in Europa als Final Fantasy Anthology.
• Final Fantasy VI (1994, SNES) – Het tweede deel dat tegelijkertijd in Amerika en Japan uitkwam: in Amerika heette het spel toen Final Fantasy III.
• Final Fantasy VII (1997, PlayStation) – Het eerste deel dat voor Japan, Amerika en Europa op hetzelfde moment uitgebracht werd. Hiermee is het ook het eerste deel dat Europeanen konden spelen. Het is het eerste deel uit de serie waarin 3D effecten worden gebruikt. Final Fantasy VII is nog altijd de best verkochte Final Fantasy.
• Final Fantasy VIII (1999, PlayStation) – De vrolijke, felle kleuren die typerend zijn voor de overige delen, zijn voor dit deel vervangen door een realistischer vormgeving. Het is het eerste deel waar de muziek niet alleen instrumentaal is: Faye Wong zingt de titelsong ‘Eyes on Me’.
• Final Fantasy IX (2000, PlayStation) – Dit is het laatste deel van de serie waar Hironobu Sakaguchi een hand in heeft gehad. Mede daardoor wordt dit deel vaak geroemd als ‘nostalgisch’.
• Final Fantasy X (2001, PlayStation 2) – Niet alleen het eerste deel op de PlayStation 2, maar ook het eerste deel dat volledig in 3D gemaakt is en waar gesproken tekst in voorkomt. Ook het eerste deel van de serie dat een vervolg krijgt: Final Fantasy X-2
• Final Fantasy XI (2002, PlayStation 2 en PC) – De volledige naam van dit spel is Final Fantasy XI: Online. In tegenstelling tot de eerdere delen is Final Fantasy XI een MMO (massive multiplayer online). In 2006 is er ook een Xbox 360 versie uitgekomen.
• Final Fantasy XII (2006, PlayStation 2) – Na een lange stilte komt er weer een originele RPG uit de serie: Final Fantasy XII is het eerste deel waar de gevechten in real-time (zonder wachten) plaatsvinden.
• Final Fantasy XIII (2009, PlayStation 3, Xbox 360) – Het eerste deel dat tegelijkertijd op meerdere consoles uitkomt. Als gevolg daarvan is dit het snelst verkopende deel.
• Final Fantasy XIV (2010, PC) – Net als Final Fantasy XI is wordt dit spel online gespeeld.

Er zijn geruchten dat er na Final Fantasy XIV geen delen meer voor de originele serie gemaakt zullen worden.

Sequel, prequel en Spin-off

Zoals te verwachten van een succesvolle serie, zijn er vele spellen omheen gemaakt. Final Fantasy X is het eerste deel uit de serie dat een officieel vervolg kreeg in Final Fantasy X-2. Het tweede vervolg uit de serie, voor Final Fantasy XIII, is nog in productie. Naast de vervolgen is er ook een prequel. Final Fantasy VII is zo populair dat in 2007 het verhaal vóór het begin van het spel uitgebracht wordt als Final Fantasy VII: Crisis Core op de PlayStation Portable.

Naast deze officiële aanvullingen op de serie zijn er ook nog vele spin-offs: spellen die wel met de serie  te maken hebben, maar een losstaand verhaal hebben of een hele andere manier van spelen. Er zijn er te veel om op te noemen, maar een aantal bekende zijn:

• Dirge of Cerberus – een shooter, gebaseerd op een personage uit Final Fantasy VII.
• De chocobo-serie – een hele serie spellen gebaseerd op de iconische gele vogels die in bijna alle delen van de serie voorkomen.
• De Kingdom Hearts-serie – een samenwerkingsverband tussen Square Enix en Disney waarin zowel Disney karakters als Final Fantasy personages voorkomen.

Naast de spellen zijn er ook 2 Final Fantasy animatiefilms verschenen: The Spirits Within en Final Fantasy VII Advent Children.