Schoolkinderen veilig op weg: tips over verkeersgedrag

Het verkeer in Nederland wordt steeds drukker. Onderweg lopen schoolkinderen fietsend of te voet onderweg tal van risico’s. Ongelukken voorkomen lukt niet. Ouders kunnen toch zelf iets doen om de veiligheid te vergroten. Behalve zorgen voor goed materiaal, kun je  het kind goed verkeersgedrag aanleren.  

Route naar school

Een kind gaat meestal 8 jaar naar dezelfde basisschool. Hij loopt of fietst dan dezelfde route. Het is belangrijk dat het kind zich veilig voelt en toch beseft dat hij moet blijven opletten.

• Zoek een veilige route die niet noodzakelijk de kortste is. Maak dit de vaste route voor het schoolkind.
• Oefen de route vooraf met je kind, bij voorkeur op een rustig moment zoals een zondag. Fiets een week of twee à drie mee. Kan het kind gaan oefenen met zelf naar huis gaan, kies dan voor de rustige middag.
• Wil je het kind van school tegemoet komen, spreek dan op een veilige plaats af. Kinderen aan de andere kant van een weg opwachten is gevaarlijk, daar hun aandacht dan naar jou gaat in plaats van het verkeer.
• Pak zo veel mogelijk ‘fietsmomenten’ tussendoor. Daar leert een kind ook van.

Waarop moet het schoolkind extra letten?

Buiten dat een kind zich aan de verkeersregels moet houden, kun je als ouder een aantal dingen nog benadrukken:

• Kijken, kijken en nog eens kijken. Realiseer je dat tot een jaar of negen een kind vooral nog rechtuit kijkt. Leer een kind hoe belangrijk het is om oogcontact met bestuurders te maken. Ook al is het verkeerslicht groen of heeft hij voorrang, het kind moet letterlijk zien en beseffen dat hij de ruimte krijgt.
• Nooit met drie of meer naast elkaar naar school fietsen. Geef zelf altijd het goede voorbeeld.
• Leer kinderen op te passen met vrachtwagens en bussen. Hun remweg is langer, hun dode hoek blijft gevaarlijk (ondanks technische verbeteringen) en ze kunnen bij oversteken een goed zicht belemmeren. Zeg de kinderen bij twijfel te stoppen of zelfs af te stappen. Maak de kinderen echter niet onzeker, juist dat vergroot de kans op ongelukken.
• Ook in het verkeer is gewoonte een risico. Het gaat altijd goed, totdat … Zet op de kalender een aantal momenten in het jaar dat je waarschuwingen herhaalt zodat het kind niet overmoedig wordt. Benut je kans ook wanneer het kind over een ongeluk hoort of leest.

Schoolkind en materiaal

Zeg het kind dat hij modieus materiaal kan krijgen, mits dat veilig is. Spreek met een ouder kind duidelijk af welke verantwoordelijkheid hij bij het onderhoud heeft. Wil je dat hij zelf een lekke band plakt? Houdt de controle op belangrijk materiaal, zoals remmen, verlichting en zadel- en stuurpen, in eigen hand. Zeg het kind dat hij mankementen tijdig meldt. Een kind ziet immers niet in welk defect gevaarlijke situaties leidt. Zie ook checklist fietscontrole op www.veiligverkeernederland.nl.

Gemeente en schoolkinderen

Alle basisscholen geven aan zevende- of achtstegroepers verkeersles, resulterend in het bekende VVN-examen. Gemeenten, die via de inrichting van de openbare ruimte een belangrijke speler zijn, ontwikkelen kennis en beleid o.a. via de zogeheten regionale verkeersorganen (www.rovg.n).l

Ouders van schoolkinderen

De verantwoordelijkheid voor veilig naar school gaan van de kinderen ligt bij de ouders. Behalve oefenen, waarschuwen en onderhoud plegen kunnen ouders nog meer doen. Een bloemlezing:

• Moet je kinderen met de auto wegbrengen, ga dan op tijd van huis, zeker met regen. Wordt geen ouder die zelf kinderen op de weg in gevaar brengt.
• Bepleit via medezeggenschapsraad of directie bij de gemeente bijvoorbeeld:
  • een zogeheten kiss & ride strook. Handig is dan om te achterhalen of en wanneer de gemeente groot onderhoud aan de straat gepland heeft. De kosten zijn dan minder;
  • eenrichtingsverkeer, eventueel tijdelijk;
  • een 30 km-zone;
  • een (tijdelijk) parkeerverbod rondom de schooluitgang zodat oversteken veiliger wordt;
  • hekken bij oversteekplaatsen.
• Doe gewoon mee als verkeersouder. Denk niet ‘dat doet de ander wel’. Aanspreken op gedrag door bekenden werkt nog altijd vele malen beter dan (dreigen met) extra politiecontrole.
• Nodig regelmatig de politie uit, zowel in de klas als op ouderavonden.
• Wordt een route langs school veel gebruikt door werknemers van of bezoekers aan een bepaald bedrijf? Breng hun rijgedrag van tijd tot tijd onder de aandacht van de directie, óók als ze zich voorbeeldig aan de regels houden.

Bronnen: o.a. www.veiligverkeernederland.nl, www.fietsersbond.nl, www.rdw.nl,