Hoewel het paasfeest als belangrijkste feest in de christelijke traditie gezien wordt, roept het feest vragen op. Is er een verband met het joodse paasfeest? Waarom heeft Pasen geen vaste datum zoals Kerst? Wat hebben Pasen en carnaval met elkaar te maken?
Is er een verband tussen het joodse paasfeest en het christelijke Pasen?
Het joodse paasfeest (Pesach) herdenkt de uittocht uit Egypte. Egypte had de Joden ongeveer 400 jaar als slaven gehouden. Mozes leidde zijn volk door de woestijn naar het ‘beloofde land’: het huidige Israël. Het joodse Pesach duurt een week.
Het christelijke paasfeest herdenkt de verrijzenis uit de dood van Jezus Christus, die voor de zonden van de mensen gestorven is.
Hoewel Pesach en Pasen twee verschillende feesten zijn, is er wel een overeenkomst in symboliek. In beide feesten staat bevrijding centraal; bij Pesach de bevrijding uit de slavernij en bij het paasfeest de bevrijding van zonden.
Waarom heeft Pasen geen vaste datum zoals Kerst?
Jezus werd tijdens Pesach, op vrijdag, gekruisigd. De christenen van joodse afkomst vierden zowel Pesach als Pasen in dezelfde periode. Pas in het jaar 325 werd op het concilie van Nicea gesteld dat Pasen en Pesach niet op dezelfde dag gevierd moesten worden.
De joodse kalender is gebaseerd op de maan. Zodra de sikkel van de nieuwe maan na zonsondergang zichtbaar is, begint de nieuwe maand (‘s avonds dus, en niet, zoals bij onze kalender, om 24.00 uur ‘s nachts). Het joodse jaar begint met de maand nisan, de maand waarin de lente begint. Pesach wordt op 15 nisan gevierd. Op een vaste datum dus.
Omdat een maanmaand korter duurt dan een maand in onze kalender, valt 15 nisan steeds op een andere datum in onze kalender.
Toen tijdens het concilie van Nicea besloten werd dat Pesach en Pasen niet samen moesten vallen, wilde men niet al te veel afwijken van de paastraditie en bleef Pasen een wisselende datum houden. Wel werd toen besloten dat Pasen altijd op een zondag zou vallen, en wel op de eerste zondag na volle maan na het begin van de lente. Pasen valt op z’n vroegst op 22 maart en op z’n laatst op 25 april. We hebben een late Pasen als de eerste zondag na volle maan na het begin van de lente samenvalt met Pesach. In dat geval schuift het paasfeest een maanmaand op.
Wat hebben Pasen en carnaval met elkaar te maken?
Carnaval gaat vooraf aan de vastenperiode bij de Rooms-Katholieken. Tijdens de carnaval wordt er flink gefeest en gegeten en gedronken. Daarna gaat de vasten in. Deze vastentijd wordt tegenwoordig niet meer zo streng gehanteerd als vroeger. De vastenperiode is een tijd van bezinning. In de kerken wordt stilgestaan bij het lijden van Christus en er worden vastenacties gehouden die gericht zijn op hulp aan ontwikkelingslanden. De vasten begint op Aswoensdag en duurt tot Pasen. Er werd 40 dagen gevast, maar niet op de zondagen en daarom duurt de hele vastenperiode 46 dagen. De data voor de carnavalsdagen is afhankelijk van de paasdata.
Om na de vastentijd weer aan te sterken, werden er eieren gegeten. Er werden eieren ingezameld en beschilderd in de kleuren van het altaar en in de kerk gewijd. De eieren werden uitgedeeld aan armen en bedienden en ook gaf men elkaar eieren cadeau.