Veel bedrijven werken tegenwoordig met Key Performance Indicators (KPI’s). Een KPI is een maatstaf voor prestatie waarmee een afdeling of heel bedrijf op strategisch niveau kan worden bestuurd. In dit artikel wordt dieper ingegaan op KPI’s en worden enkele voorbeelden gegeven van KPI’s voor Lean Manufacturing en Six Sigma.
Key Performance Indicators
Een Performance Indicator (PI) is een maatstaf voor prestatie. De te meten prestatie kan variëren van één specifiek proces tot bijvoorbeeld een complete afdeling. Er wordt hierbij onderscheid gemaakt tussen normale kwaliteitsmetriek (operatonale PI’s) en Key Performance Indicators (KPI`s).
De prestatie van een specifiek proces, zoals een machine, kan meetbaar worden gemaakt met een operationele Performance Indicator. Met behulp van dergelijke PI`s kan worden bepaald of doelstellingen op de werkvloer worden behaald. Denk hierbij aan de opbrengst of de cyclustijd van een bepaalde machine.
De prestatie van bijvoorbeeld een gehele afdeling kan worden gemeten met een KPI. Met behulp van KPI`s kan worden bepaald of strategische doelstellingen en succesfactoren op een hoger bedrijfsniveau worden behaald. Een KPI is altijd van strategisch belang en bestaat vaak uit de combinatie van een verzameling van operationele PI’s. De bedrijfsstrategie bepaalt de kritische en strategische succesfactoren. Deze worden meetbaar gemaakt met behulp van KPI`s. Op dit bedrijfsniveau wordt bepaald welke prestaties moeten worden geleverd om bijvoorbeeld concurrerend te blijven met de omgeving. Deze prestaties moeten worden vertaald naar functionele doelstellingen en succesfactoren (op de werkvloer). De prestatie op dit bedrijfsniveau wordt gemeten met behulp van operationele PI`s.
Normale kwaliteitsmetriek (operationele PI`s) en KPI`s worden vaak door elkaar gebruikt. Een KPI is een kwaliteitsmetriek, maar een kwaliteitsmetriek is niet per definitie een KPI. Het belangrijkste verschil is dat KPI`s altijd van strategisch belang zijn, terwijl normale kwaliteitsmetriek elk bedrijfsactiviteit kan vertegenwoordigen.
Lean PI’s
De focus van Lean Manufacturing ligt voornamelijk op kwaliteit, doorlooptijd, kosten (directe en indirecte) en verspillingen (waste). Deze factoren hebben invloed op het verloop van nagenoeg alle bedrijfsprocessen. Om de prestatie van Lean Manufacturing meetbaar te maken, zijn er diverse operationele Performance Indicators (PI’s) gedefinieerd. De nadruk van specifieke Lean Metrics ligt op de effectiviteit en levertijd. Enkele typische Lean PI’s zijn:
- OEE (Overall Equipment Effectiveness)
- Cyclustijd van processen
- Doorlooptijd van producten
- On Time Delivery
- Opbrengst
- Voorraad en tussenvoorraden
Six Sigma PI’s
De focus van Six Sigma ligt voornamelijk op de kwaliteit en geschiktheid van een specifiek proces. In tegenstelling tot Lean hebben deze factoren alleen invloed op het product en het proces zelf.
Sigma Level
De belangrijkste Six Sigma PI is het Sigma niveau (Sigma Level). Deze PI geeft de prestatie van het proces weer en is gedefinieerd als het aantal Defect Parts Per Million (DPPM). Bij een DPPM getal van 3,4 is het Sigma niveau van zes (Six Sigma) bereikt. Het DPPM getal bestaat uit het aantal eindproducten dat niet aan de klanteis voldoet.
Defects per Unit
Om een duidelijk beeld te krijgen van de oorzaak van defecten, moet het aantal Defects per Unit (DPU) worden bepaald. Het DPU getal is gedefinieerd als het totaal aantal mogelijke defecten van een product. De mogelijke defecten worden in grote mate bepaald door de klanteisen, maar bijvoorbeeld de levertijd wordt ook als ‘defect’ beschouwd. Bij te late levering wordt immers niet aan de klanteis voldaan. Men streeft altijd naar een zo klein mogelijk DPU getal.
Defects per Million Oppertunities
Om inzicht te krijgen in de huidige en de te verwachten kwaliteit van een proces en een product, kan het aantal Defects per Million Oppertunities (DPMO) berekend worden. Dit getal geeft weer hoeveel defecte producten verwacht kunnen worden op basis van een aantal steekproeven en het DPU getal.
Costs of Poor Quality
Costs of Poor Quality (COPQ) worden omschreven als kosten ten behoeve van de kwaliteit die zouden verdwijnen wanneer het proces en daarmee het product perfect is. Deze kosten kunnen worden opgedeeld directe kwaliteitskosten en indirecte kwaliteitskosten.
Directe kwaliteitskosten bestaan uit:
•Controllable COPQ: controleerbare kosten die er voor zorgen dat alleen de producten van goede kwaliteit de klant bereiken.
•Resultant COPQ: resulterende kosten, voortvloeiend uit leveringen van producten aan de klant die niet voldoen aan de kwaliteitseisen. Deze kosten stijgen wanneer er wordt bespaard op de controllable COPQ.
•Equipment COPQ: kosten voor meetapparatuur om de kwaliteit van het product te meten.
Indirecte kwaliteitskosten zijn minder eenvoudig uit te splitsen. Ze bestaan voornamelijk uit het verlies aan productietijd en omzet vanwege kwaliteitsissues. Ook het mislopen van omzet door het verlies van klanten vanwege gebrekkige kwaliteit kan onder de indirecte kwaliteitskosten worden geschaard.
Het doel van het bijhouden van de COPQ is om een duidelijk beeld te krijgen van de totale kosten van het gebrek aan kwaliteit. Wanneer de variatie in een productieproces vermindert en de prestatie beter wordt, zullen de kwaliteitskosten dalen.
