Ziekte of invaliditeit kan arbeidsongeschiktheid veroorzaken. Een ondernemer kan zich tegen arbeidsongeschiktheid verzekeren door een inkomensverzekering af te sluiten. Een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) kan een schadeverzekering of een sommenverzekering zijn. Bekijk nu of u in geval van arbeidsongeschiktheid goed verzekerd bent. Polisvoorwaarden horen glashelder te zijn!
Arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) voor zelfstandigen.
Schadeverzekering of sommenverzekering?
Ziekte of invaliditeit kan arbeidsongeschiktheid veroorzaken. Als een ondernemer zich wil verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid kan hij een inkomensverzekering afsluiten. Een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandige (AOV) kan een schadeverzekering of een sommenverzekering zijn.
In dit artikel spreken we over het verschil tussen een schade- en een sommenverzekering en de beoordeling van de polisvoorwaarden van de verzekering.
Inkomensverzekering- Schadeverzekering
Een schadeverzekering dient voor de bescherming van het vermogen. Een schadeverzekering keert uit wanneer de verzekerde als gevolg van een gedekte gebeurtenis schade oploopt. Het is wettelijk niet toegestaan dat een verzekerde beter wordt van de schade. Stel: een ondernemer die een schadeverzekering afsluit, krijgt een ongeval. Bij de beoordeling van het recht op uitkering wordt aansluiting gezocht bij de jaarcijfers van zijn onderneming. In het geval dat het bedrijf in de jaren voor het ongeval verlies heeft gemaakt, is er geen sprake van schade. De zelfstandige heeft geen recht op een uitkering in geval van arbeidsongeschiktheid.
Sommenverzekering
Een sommenverzekering is een verzekering waarbij een persoon is verzekerd. In geval van ziekte of invaliditeit verstrekt een sommenverzekering een uitkering overeengekomen bedrag uit. Dus ook in het geval dat de ondernemer de voorgaande periode verlies heeft gemaakt, heeft hij recht op een uitkering. Het mag duidelijk zijn dat het criterium schadeverzekering of sommenverzekering een essentieel element is bij de beoordeling of een verzekerde recht heeft op een arbeidsongeschiktheidsuitkering.
Arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV)
Passende arbeid- Beroepsarbeidsongeschiktheid
De AOV voorziet in een uitkering bij ziekte of invaliditeit. Uit de polisvoorwaarden van een verzekering blijkt (of hoort te blijken) waarvoor een verzekerde verzekerd is. Een verzekerde kan recht hebben op een uitkering gedurende een bepaalde tijd. Na die periode kan uit de polisvoorwaarden blijken dat een verzekerde geen uitkering meer krijgt als hij passende arbeid kan verrichten. Passende arbeid is arbeid dat van die persoon verwacht mag worden, rekening houdend met onder andere zijn opleidingsniveau en werkervaring. Andere verzekeringen hanteren als criterium beroepsarbeidsongeschiktheid. In dat geval is er sprake van arbeidsongeschiktheid als het eigen beroep niet meer uitgeoefend kan worden. In het laatste geval is er in ieder geval sprake van een sommenverzekering. Men verzekert het lichaam in tegenstelling tot inkomstenderving.
Onduidelijke polisvoorwaarden- Jurisprudentie
Het is dus van groot belang te weten of een AOV een schadeverzekering of een sommenverzekering betreft. De polisvoorwaarden horen hier duidelijk over te zijn. De rechtspraak accepteert niet dat polisvoorwaarden onduidelijk zijn. Wat betreft de meer recente polissen heeft het Verbond van Verzekeraars in 2004 modelpolisvoorwaarden geïntroduceerd die duidelijkheid geven over het karakter van een verzekeraar. Recht wordt geregeld in de wet. Indien de wet geen uitsluitsel geeft, dient men het specifieke geval te interpreteren in samenhang met de bedoeling van de wetgever. Uit de jurisprudentie blijkt dat wanneer polisvoorwaarden niet duidelijk zijn over het karakter van een arbeidsongeschiktheidsverzekering, deze moet worden aangeduid als een sommenverzekering. De jurisprudentie betreffende ‘arbeidsongeschiktheidsverzekering, schade- of sommenverzekering’ is pas sinds oktober 2008 weer actueel nadat de Hoge Raad twee achtereenvolgende baanbrekende arresten wees waarin zij concludeerde dat polissen van voor 1990 als sommenverzekeringen dienen te worden beschouwd.
Hoge Raad 03-10-2008
Arbeidsongeschiktheidsverzekering van voor 1990: Sommenverzekering
Na een procedure van een decennium zette oud-FBTO verzekerde, bijgestaan door cassatieadvocaat Mr Rijpma, de verzekeringswereld op zijn kop. Verzekeraar Achmea had de portefeuille van de FBTO overgenomen. Achmea stelde dat er sprake was van een schadeverzekering; verzekerde stelde dat hij bij de FBTO een sommenverzekering had afgesloten. De Hoge Raad concludeerde dat Achmea bij de beoordeling van het recht op uitkering geen aansluiting had gezocht bij de jaarcijfers van het bedrijf. Om onder andere die reden, stelde de Hoge Raad dat er sprake was van een sommenverzekering. Zij vulde hierbij aan dat het overigens geen criterium is om te besluiten dat als dat wel was gedaan er automatisch sprake zou zijn geweest van een inkomensverzekering. Indien het inkomen uitsluitend bij de totstandkoming van de verzekering een rol speelt, en nadien niet meer, is sprake van een sommenverzekering. Het doel waarmee de arbeidsongeschiktheidsverzekering wordt gesloten is derhalve niet maatgevend. De conclusie van dit arrest: polissen van voor 1990 vertonen meer het karakter van kapitaalsuitkeringen en dienen beschouwd te worden als sommenverzekeringen.
Arbeidsongeschiktheidsverzekering na 1990: Schadeverzekering
Een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) die is afgesloten na 1990, wordt op grond van de jurisprudentie en Kamerstukken beschouwd als een schadeverzekering.
