De Spaanse autoriteiten hebben veel succes geboekt met het verbeteren van de verkeersstatistieken. Een deel van dit succes is te danken aan de invoering van het rijbewijs met punten. Toch slaat men een beetje door. De controles en de verkeerspolitie onderweg zijn zo toegenomen dat de automobilist nerveus in de verte tuurt om daar met schrik in het hart de volgende zwaaiende agent te ontwaren. Niet in de laatste plaats omdat de boetes fors zijn en de gemiddelde Spanjaard dit geld veel beter kan besteden.
Wees een caballero in het verkeer, of anders…
Er is geen land in Europa waar je, als je onderweg bent met de auto, meer politieauto´s tegenkomt dan in Spanje. De afgelopen jaren ben ik verscheidene malen vanuit Spanje op en neer gereden naar Nederland. Ik ga dan vaak niet over de snelweg. De tol kan al met al oplopen tot een aardig bedragje en ik vind het leuk om onderweg nog iets anders te zien dan vervoersmiddelen en asfalt. Het is waar dat als je reist over secundaire wegen het risico op ongelukken wat hoger ligt, maar ik pas mijn snelheid aan. Persoonlijk vind ik de snelweg riskanter, vanwege mensen die knoerthard rijden of rechts inhalen. Op rustige snelwegen loop je de kans in slaap te vallen uit verveling, zeker als het warm is. En dat is vaak het geval in Spanje.
De tol van het verkeer
Zo´n tien jaar geleden eistte het Spaanse verkeer een hoge tol. In 2003 bijvoorbeeld was het aantal verkeersdoden 4029. Veel bestuurders hielden zich niet aan de regels, er werd gereden zonder rijbewijs en ook zag men er niet tegen op om redelijk dronken achter het stuur te zitten. De tijden zijn veranderd. De bestuurders vonden dat de statistieken ongunstig afstaken bij die van andere Europese landen en men besloot maatregelen te nemen. Eén van die maatregelen was het rijbewijs met punten. Bestuurders die er een potje van maken raken snel hun punten en hun rijbewijs kwijt.
Boetes door verkeersovertredingen
Bij elke verkeersovertreding die wordt opgemerkt raakt u punten kwijt en krijgt u een forse boete. Hoeveel hangt af van de ernst van de overtreding. De meest voorkomende overtreding is te hard rijden. Hoeveel punten u door deze overtreding verliest, hangt af van de mate waarin u de snelheidslimiet heeft overschreden. Fout parkeren levert puntenverlies op, het mobieltje vasthouden, uw gordel niet omhebben, al rijdend de kaart lezen (alleen nog nodig in oude auto´s), gevaarlijk inhalen, verkeerd invoegen, enzovoort. Roken in de auto is toegestaan, hoewel dit gevaarlijk is voor de volksgezondheid en zelfs voor uw medeweggebruikers (niet vanwege de weggeblazen rook, maar vanwege het feit dat u wordt afgeleid).
Boetes door alcoholgebruik
Alcoholgebruik is achter het stuur in kleine hoeveelheden toegestaan, hoewel kortgeleden even ter sprake kwam dat men het gebruik van alcohol helemaal zou moeten verbieden als men achter het stuur gaat zitten. Dat zou een forse klap betekenen voor de bedrijfstak en voor de horeca. Voor de staat zelf zou dit niet gunstig zijn, die profiteert immers bij de verkoop van alcohol van accijnzen. Misschien dat men er daarom vanaf heeft gezien.
Resultaten van het verkeersbeleid
De verscherpte regelgeving én de verscherpte controle op de naleving hebben hun vruchten afgeworpen. Het aantal verkeersdoden is van 5035 in 1992 afgenomen naar 1484 in 2011, dat is een vermindering van zo´n 70 procent in 19 jaar. De staat heeft dus reden tot tevredenheid. Enerzijds is het verkeer veel veiliger geworden, anderzijds zijn de inkomsten door boetes sterk gestegen. De staat verwacht dit jaar af te kunnen sluiten met een bedrag van circa 856 miljoen aan overhandigde boetes. In 2010 was dit nog 432 miljoen.De inkomsten vanwege overtredingen zijn dus vrijwel verdubbeld (bron: Expansión 4 april 2012).
In één dag tien politieauto´s tegenkomen is zeker geen uitzondering als je behoorlijk wat kilometers maakt. Persoonlijk vind ik dit wat veel van het goede. Je zou nog de indruk krijgen dat in Spanje veel boeven en schurken wonen en dat iedereen dubbel en dwars gecontroleerd moet worden. Dit is aan de ene kant zwaar overdreven en aan de andere kant veel te duur, zelfs al zou het waar zijn.
De kosten van het verkeersbeleid
Wat kosten die controle´s, politieauto´s en agenten de staat per jaar? De gebudgetteerde personeelskosten zijn (in crisistijd) licht gestegen met 2,5% naar 468 miljoen. Het totale budget van de DGT (Dirección General de Tráfico) is 859,58 miljoen (Expansión, 4 april 2012). Dit is maar een klein beetje meer dan het bedrag dat men hoopt te incasseren met boetes (856 miljoen). De burgers financieren dus vrijwel het gehele budget van de DGT. Ik bedoel niet met belastinggelden, want dat wás al zo. De Spaanse burger financiert het budget van de DGT dubbel, één keer door belasting te betalen en de tweede keer met boetes. De verkeersveiligheid is dus goede business.
Het kritieke punt
Als het kritieke punt wordt overschreven betekent dat dat men géén extra inkomsten meer kan verwachten als gevolg van extra controles en regels, maar extra kosten. Na het overschrijden van het kritieke punt gaan de extra maatregelen de staat dus geld kosten. Dat punt zal snel bereikt worden, want de Spanjaard kan met zijn lagere inkomsten de forse boetes niet meer opbrengen. Als men de zoveelste politieauto ziet aankomen is het resultaat een schrikreactie en minutieus keurig rijgedrag. Misschien is het nog een schrale troost voor de Spanjaard dat met hun geld een deel van de werkgelegenheid bij de staat in stand wordt gehouden, terwijl op veel andere budgets sterk moet worden bezuinigd.
