Over poezen en kattinnen â?¦

Het Nederlands dat in België gesproken wordt, vertoont weleens verschillen met het Nederlands dat in Nederland gesproken wordt. Dat is op zich niet zo erg en hoeft ook niet tot problemen te leiden. Een voorwaarde is wel dat de bevolking in beide landen op de hoogte is van deze verschillen, zodat communicatieproblemen vermeden worden. In deze artikelenreeks zullen per keer een paar woorden besproken worden die tot wederzijdse verwarring kunnen leiden.

Onlangs bezocht ik een kattenforum en werd mijn aandacht getrokken door een discussie die niet over katten ging, maar over het gebruik van het woord ‘kattin’ door een aantal forumleden. Nederlandse forumleden waren niet bekend met het woord. Belgische forumleden hadden er geen problemen mee. Zoals het op een forum gaat, had iedereen een eigen mening maar werd de lezer er niet altijd wijzer van. Tijd voor taalkundig onderzoek!

Wat is een kattin?

‘Kattin’ is een woord dat in Nederlandssprekend België gebruikt wordt voor een kat van het vrouwelijk geslacht. Het woord is opgenomen in de Van Dale en behoort niet tot de streektaal of dialect van een bepaalde regio of stad. Het behoort tot het Algemeen Nederlands, zoals het gesproken wordt in België. Je kunt het woord vaak terugvinden op Belgische kattensites, op sites van dierenartsenpraktijken, op sites van dierenbeschermingsorganisaties en op Nederlandstalige sites van de Belgische overheid.

Wat is een poes?

Een ‘poes’ is een woord dat in Nederlandssprekend België gebruikt wordt voor een kat in het algemeen, maar vaak voor een kat met een lief en/of aanhankelijk karakter. ‘Poes’ en ‘kat’ zijn in België meestal synoniemen. In Nederland echter, wordt het woord enkel gebruikt voor een kat van het vrouwelijk geslacht.
Een Belgische poes kan zowel van het vrouwelijk geslacht zijn als van het mannelijk. Vaak worden de woorden ‘poes’ en ‘kat’ in België door elkaar gebruikt.
In Nederland is een ‘poes’ altijd een vrouwtjeskat.

Hoe is het woord ‘kattin’ ontstaan?

Sommigen zijn van mening dat het woord ‘kattin’ uit preutsheid ontstaan is om grapjes met het woord ‘poes’ te vermijden. Ook in België zijn zulke dubbelzinnigheden veel voorkomend. Ervan uitgaande dat het woord ‘kattin’ niet ontstaan is uit preutsheid, is het echter logischer en waarschijnlijker dat het woord ontstaan is omdat het achtervoegsel ‘in’ een woord van het vrouwelijk geslacht aanduidt. Naar analogie van bvb. de woorden ‘koning’ en ‘koningin’ spreekt men in België dus van een ‘kattin’.

Wat betekent het woord ‘kat’ in België?

Een ‘kat’ is in België gewoon, net zoals in Nederland een algemeen woord dat gebruikt wordt voor een kat. Sommige mensen zullen een lieve kat een ‘poes’ noemen en een kattige kat een ‘kat’.

Kunnen de woorden ‘poes’ en ‘kattin’ voor verwarring zorgen?

Het woord ‘kattin’ zal een Nederlander vreemd in de oren klinken. Mogelijk komt het als dialect of streektaal over, maar door de samenstelling van het woord is het duidelijk dat het over een vrouwtjeskat gaat.
Een Belgisch baasje dat met de ‘poes’ naar een Nederlandse dierenarts gaat, zal mogelijk een paar grappige communicatieproblemen hebben. Hij krijgt wellicht te horen dat de ‘poes’ een kater is. Een Nederlands baasje dat met de ‘poes’ naar een Belgische dierenarts gaat, krijgt waarschijnlijk de vraag: ‘Is het een kater of een kattin, meneer?’

Is er een apart Belgisch woord voor ‘kater’?

Nee, tot nader order van de Taalunie is een kater in beide landen nog steeds een kater en kun je in beide landen maar beter geen kater hebben, maar dat is stof voor een ander artikeltje.

Wat denkt de poes/ kattin er zelf van?

De poes of kattin zal het worst wezen, ‘Eigenlijk wel lekker, ik heb zin in worst.’, denkt ze. Ze springt hier net op het aquarium om beter zicht te hebben op de visjes. Haar zusje slaapt rustig verder op de bank.