Bij kerst horen traditiegetrouw woorden en waarden als gezelligheid, vreedzaamheid, verdraagzaamheid en verbondenheid. Sfeerverlichting, stemmige muziek, een opgepoetst huis, fonkelnieuwe kleren en overheerlijk eten leveren een bijdrage aan de beoogde kerstsfeer. En toch gaat het juist met de kerst vaak fout. Therapeuten en crisisopvangcentra hebben het aan het einde van het jaar extra druk en de statistieken vertonen pieken als het gaat om het aantal ontstane familieruzies en echtscheidingen. Wat zijn de oorzaken en vooral: wat kunnen we doen om al die stress te voorkomen of op zijn minst te beperken?
Met wie brengen we de kerst door?
Met wie en waar we de kerst doorbrengen kan al maanden een punt van discussie zijn. De sociale verplichting wordt sterk gevoeld; we willen niemand voor het hoofd stoten en we willen een rechtvaardige verdeling van de tijd die we aan onze naasten besteden. Dat kan ten koste gaan van wat we eigenlijk graag zouden willen. Als men het binnen het gezin dan ook nog niet eens is over wat wel en niet zou moeten, dan is dat een bron van flinke spanningen.
Tip 1: Wees in de aanloopperiode naar de feestdagen duidelijk in wat u wel en niet wilt en waarom. Als de beslissing genomen is, kom daar dan niet op terug en maak de partij die ‘gewonnen’ heeft, geen verwijten.
Tip 2: Valt het verplichte bezoek u zwaar, probeer dan de tijd die samen doorgebracht moet worden, te beperken. Een kerstbrunch kan heel wat beter op te brengen zijn dan een lange zit aan een vijfgangen diner.
Tip 3: Ook al hebt u misschien helemaal geen zin in dit bezoek, uw gastheer of gastvrouw heeft wel moeite voor u gedaan. Laat uw waardering hiervoor blijken.
Tip 4: Bent u de gastvrouw of gastheer? Wat persoonlijke aandacht bij de ontvangst geeft het gevoel welkom te zijn. Laat merken dat u de komst van uw gasten waardeert. Een complimentje, een woord van begrip kan veel spanningen wegnemen.
Kerst is een feest van nostalgie
De kerstperiode is er een van tradities en herinneringen. Als er binnen een familie veel onderliggende spanningen zijn, is een tere snaar snel geraakt. Oude rolpatronen worden makkelijk opgepakt, ook als dat niet (meer) goed of zinvol is. Herinneringen kunnen verdriet opleveren maar het vermijden van bepaalde onderwerpen kan net zo goed pijnlijk zijn.
Tip 1: Hebt u nog foto’s of bepaalde voorwerpen waar anderen ook goede herinneringen aan hebben, neem ze mee of richt er een apart hoekje mee in. De bijbehorende leuke verhalen komen vanzelf naar boven.
Tip 2: Kerst is niet het juiste moment om taboes te doorbreken. Een toast op datgene dat u allen bindt kan de aandacht mogelijk wat wegleiden van onderlinge verschillen en spanningen.
Tip 3: In een statische situatie ontstaan makkelijk spanningen omdat er geen ontsnappingsmogelijkheden zijn. Een lopend buffet met verschillende plekjes waar mensen kunnen zitten, biedt de mogelijkheid het gezelschap van iemand op te zoeken of juist te mijden.
Tip 4: Het kan goed zijn om tradities met bijbehorende sfeer en emotie los te laten en iets heel anders te doen.
Aandacht is het sleutelwoord
Mensen die hun partner of andere dierbare verloren hebben, hebben het rond de kerst meestal extra moeilijk. Ook degenen die voor het eerst kerst zonder hun kinderen vieren of die voor het eerst kerst vieren met de nieuwe partner van hun vader, moeder, zoon of dochter kunnen het moeilijk hebben. Maar ook voor hen die al jaren alleen door het leven gaan, kan de eenzaamheid rond kerst groot zijn. De emoties liggen in veel gevallen dichter aan de oppervlakte; men is sneller geraakt.
Tip 1: Kijk of er wellicht iemand aan het gezelschap toegevoegd kan worden zodat de nadruk minder ligt op het gemis van die ene die er vorig jaar nog wel bij was.
Tip 2: Probeer wat extra aandacht te geven aan iemand die zich mogelijk verloren voelt. Even samen in de keuken wat glazen afwassen kan al een moment van persoonlijk contact opleveren.
Tip 3: Houd in de gaten dat niet steeds dezelfde persoon de lastige tante of schoonvader aan het opvangen is. Probeer die taak met elkaar te delen.
En dan nog een allerlaatste tip:
Neem de tijd om af en toe even stilletjes om u heen te kijken om een mogelijke glundering, glimlach of warme blik op te vangen, ook al is die niet aan u gericht. Als u een dergelijk signaal desondanks in uw hart kunt toelaten, dan komt u ongetwijfeld weer terecht bij de waarden die traditiegetrouw bij kerst horen: gezelligheid, vreedzaamheid, verdraagzaamheid en verbondenheid.
Prettige Kerstdagen!
