Wanneer mensen niet meer te genezen zijn, is palliatieve zorg noodzakelijk om het hen zo comfortabel mogelijk te maken tijdens hun levenseinde. Verlichting van pijn en psychologische ondersteuning zijn hierbij van groot belang.
Wat is palliatieve zorg?
Palliatieve zorg is gespecialiseerde zorg voor mensen die terminaal ziek zijn. Deze hulp in de laatste levensfase is vooral gericht op het beheersen van pijn. Er is aandacht voor de sociale, psychologische en spirituele aspecten van deze situatie. Palliatieve zorg wil de betrokkenen het sterven en afscheid nemen intens laten meemaken. Zo wil men iedereen de kans geven om op zijn eigen manier naar het einde toe te leven. Binnen de palliatieve zorg wordt er ook veel gebruik gemaakt van vrijwillgers.
Pijnbestrijding
Wanneer men start met palliatieve zorg, stopt men met de medische behandelingen. De enige medicatie die men nog geeft, is om de pijn te verlichten om het de patiënt zo comfortabel mogelijk te maken.
Nabestaanden
De zorg is niet alleen op de patiënt gericht, maar ook op zijn nabestaanden. Hulpverleners werken nauw samen om de patiënt en zijn familie zo veel mogelijk te kunnen ondersteunen in deze moeilijke periode. Elke hulpverlener heeft zijn of haar specifieke taak in heel het proces.
WHO-Definitie
De Wereldgezondheidsorganisatie (World Health Organisation, WHO) heeft in 2002 een definitie over palliatieve zorg opgesteld. Deze luidt als volgt: 'Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening. Dit doen ze door het voorkomen en verlichten van lijden door middel van vroegtijdige signalering en beoordeling en behandeling van pijn. Men kijkt ook naar andere problemen van psychosociale en spirituele aard.'
Thuis
De hulpverleners willen de patiënt zo lang mogelijk thuis laten blijven, binnen de familiekring of in een verzorgingsinstelling. Indien dit niet meer mogelijk is, kan de patiënt in het ziekenhuis worden opgenomen.
Thuiszorgdiensten zorgen ervoor dat de patiënt in zijn eigen vertrouwde omgeving voldoende begeleiding krijgt. De patiënt krijgt verzorging, maar ook psychologische steun. Ook de mensen uit zijn naaste omgeving krijgen deze steun. Iedereen kan aan het begeleidingsteam of aan het palliatief netwerk vragen om de patiënt even op te vangen. Dit zorgt ervoor dat de omgeving even ontlast wordt van de zorg voor de patiënt. Voor deze tijdelijke zorg heeft men palliatieve dagcentra opgericht.
In het ziekenhuis
Meer en meer ziekenhuizen in Vlaanderen schakelen palliatieve supportteams in op vraag van een arts of verpleegkundige. Men kan zelfs als patiënt of familielid er naar informeren in ziekenhuizen. De palliatieve hulpverlening in het ziekenhuis is gratis. Er bestaan ook instellingen waar er aparte palliatieve eenheden zijn. Sinds enkele jaren krijgt de palliatieve zorg ook overheidssteun.
Het is van groot belang mee te leven met de patiënt wanneer deze aftakelt. Aan medelijden heeft de patiënt op dat moment niks. Men maakt het de patiënt in deze laatste dagen of weken het zo comfortabel mogelijk. Een beter kussen opdat hij gemakkelijk ligt, zijn tanden poetsen of een extra deken onder hem, dit zijn allemaal zaken die het voor de patiënt iets draaglijker maken.
De hulp die aangeboden wordt, moet ook als helpend overkomen. Kleine hulpmiddeltjes kunnen in deze periode een groot verschil maken voor de patiënt. Alleen al de aanwezigheid van naasten is een grote steun voor de patiënt. Hij moet afscheid kunnen nemen van iedereen zoals hij dat zelf wil.
