Maar weinig mensen zitten er op te wachten: ruzie met de buren. Of een arbeidsgeschil met je werkgever. Of ruzie over de huur of verhuur van een pand. Maar soms ontkom je er niet aan en dan is het verstandig om goede juridische hulp in te roepen, zeker wanneer er geprocedeerd moet worden. Het inschakelen van een advocaat is dan onafwendbaar denken velen, maar dat valt in de regel toch best wel mee.
Wanneer de gang naar de rechter gemaakt moet worden gebeurt dat in eerst instantie bij de rechtbank of bij de kantonrechter. Wanneer de kantonrechter bevoegd is om de zaak in behandeling te nemen is er geen verplichte procesvertegenwoordiging. Dit houdt in dat partijen niet door een advocaat hoeven te worden vertegenwoordigd, maar dat ook een jurist de belangen kan behartigen of dat men zelfs helemaal zelf de procedure kan voeren.
Hiervan is met name (maar niet uitsluitend) sprake in de volgende gevallen:
– bij (geld)vorderingen van maximaal € 25.000,-
– vorderingen die geen directe geldswaarde hebben, maar waarbij er wel aanwijzingen zijn dat de waarde niet hoger is dan € 25.000,-
– zaken met betrekking tot een arbeidsovereenkomst, CAO of VUTregeling, ongeacht de hoogte van de vordering;
– geschillen over consumentenkredietovereenkosmsten ter hoogte van maximaal € 40.000,-;
– geschillen over een agentuur- huur- huurkoop- of consumentenkoopovereenkomst ongeacht de hoogte van de vordering;
Ook bij geschillen tussen burger en overheid, die door de bestuursrechter worden behandeld, zoals vergunningen, uitkeringen en subsidies is geen advocaat vereist. Deze kwesties mogen tot aan de hoogste instantie door betrokkenen zelf gevoerd worden. En dat terwijl het hier toch om zeer grote belangen kan gaan!
Wanneer is een advocaat wel verplicht:
– Bij (geld)vorderingen met een waarde hoger dan € 25.000,-
– Wanneer een of beide partijen in de hiervoor genoemde zaken in hoger beroep gaat en er bij de rechtbank of gerechtshof geprocedeerd moet worden;
– Bij echtscheidingen of ontbinding van geregistreerd partnerschap, wanneer er minderjarige kinderen bij betrokken zijn;
– Bij andere zaken op het gebied van personen- en familierecht zoals adoptie, erkenning van kinderen, onder toezichtstelling en dergelijke;
– bij strafzaken, met uitzondering van lichte (verkeers)overtredingen
Al met al is er een aanmerkelijk groep van procedures waarin de gang naar een advocaat niet vereist is. Of het verstandig is om dan zelf maar de procedure te voeren zal erg afhangen van de eigen juridische kennis en de mondelinge en schritelijke vaardigheden die iemand heeft. Vaak is het toch zeer verstandig om hoe dan ook juridische bijstand in te roepen. UIteraard mag dat een advocaat zijn, maar een 'gewone' jurist kan ook zeker goede diensten verlenen. Mij valt vaak op dat niet iedereen precies de termen advocaat en jurist uit elkaar kan houden. Zijn dit nu verschillernde beroepen of verschillende namen voor hetzelfde beestje?
Verschillen tussen advocaat en jurist
Kort en goed: elke advocaat is een jurist, maar niet elke jurist is een advocaat. Een jurist is iemand die de Masteropleiding van de juridsche faculteit van een universiteit heeft afgerond of een jurische HBO-opleiding heeft gevolgd. Een jurist die de universitaire opleiding heeft gedaan kan zich bij een van de arrondissementen laten inschrijven als advocaat. Hij wordt dan beëdigd door de rechtbank. Hij dient vervolgens een beroepsopleiding te volgen en drie jaar onder toezicht van een meer ervaren advocaat (de patroon) zijn praktijk uit te oefenen. Na verloop van drie jaren mag de advocaat zich zelfstandig vestigen. Advocaten moeten zich aan verschillende regels van de Orde van Advocaten houden en vallen onder het tuchtrecht. Er zijn dus nogal wat waarborgen dat een advocaat over voldoende vaardigheden beschikt en zich volgens de regels gedraagt. Tot slot is de term 'advocaat' beschermd. Alleen als je beëdigd en ingeschreven bent mag je je zo noemen.
Jurist wordt niet beëdigd
En dan de jurist: hij wordt niet beëdigd, zijn titel is niet beschermd en hij hoeft geen verplichte opleidingen te volgen wanneer hij is afgestudeerd. Is een 'gewone' jurist dan minder kundig dan een advocaat? Dat hoeft zeer zeker niet het geval te zijn. Een jurist die aan de universiteit heeft gestudeerd heeft dezelfde basisopleiding als een advocaat. Bovendien zijn er tegenwoordig steeds meer juristen die zich aansluiten bij een beroepsverening die net als de Orde van Advocaten strenge voorwaarden stelt aan gedrag, vaardigheden en het bijhouden van kennis door het volgen van periodieke cursussen. Een dergelijke beroepsvereniging hanteert ook sancties wanneer de aangesloten jurist zich niet aan de regels houdt. Op die manier wordt het verschil tussen jurist en advocaat aanmerkelijk verkleind. Een ander, niet onbelangrijk, verschil is dat een jurist een doorgaans aanmerkelijk gunstiger tarief kan hanteren dan een advocaat en in bepaalde gevallen meer vrijheid van handelen heeft dan de advocaat. En die extra armslag kan soms het verschil maken.
Advocaten en hun handelen
Maar of men nu een advocaat of jurist/juridisch adviseur in de arm neemt: het is altijd van belang om goed te letten wie men inschakelt en of deze de juiste kwaliteiten bezit. Dat de term advocaat geen garantie is voor eerzaam en kundig handelen is vaak genoeg in het nieuws belicht. Maar ook onder juristen bevinden zich uiteraard zwarte schapen. Ogen open houden en goed luisteren wat de omgeving over iemand zegt zijn ook hier weer essentieel.